چرا نظارت بر سرورها ضروری است؟
با نظارت بر سرورهای لینوکسی یا ویندوزی، مدیران شبکه میتوانند بهطور فعال خطاها، مشکلات و خرابیها را بررسی کرده و آنها را برطرف کنند. نظارت بر سرورها مانع از خرابی ناگهانی تجهیزات و قطعی سرویسدهی میشود و اجازه نمیدهد مفاد مندرج در توافقنامه سطح خدمات نقض شوند. هنگامی که از نرمافزارهای نظارت بر سیستمعاملهای سرور استفاده نمیکنید، تنها پس از وقوع یک حادثه توانایی رسیدگی به مشکلات را خواهید داشت و مجبور هستید در کوتاهترین زمان و با استرس زیاد راهکاری برای حل مشکلات پیدا کنید.
در برخی شرایط، زمانی که وضعیت عملکردی سرورهای لینوکسی یا ویندوزی بهشکل بلادرنگ زیر نظر قرار نگیرد، بروز مشکلات جدی اجتنابناپذیر است. بهعنوان مثال، اگر یک آدرس آیپی ناشناخته سعی کند به یک سرور دسترسی غیرمجاز پیدا کند، کل امنیت دامنه و شبکه با خطر روبهرو میشود که در نتیجه ضررهای هنگفتی به کسبوکارها و فعالیتهای تجاری وارد میکند.
نکته مهمی که کارشناسان شبکه در مورد نظارت بر سرورهای لینوکسی و ویندوزی باید به آن دقت کنند این است که مانیتورینگ تنها با هدف مدیریت مشکلات و حوادث انجام نمیشود، بلکه برای ارزیابی عملکرد سرورها در شرایطی که بار کاری سنگینی به آنها وارد میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، به کسبوکارها کمک میکند به تعهدات SLA خود عمل کنند و مجبور نشوند بهدلیل عدم دسترسی کاربران به سرویسها مجبور به پرداخت خسارت شوند یا به اعتبار آنها خدشه وارد شود.
مزایای مانیتورینگ سرورهای لینوکسی و ویندوزی
نظارت کامل بر وضعیت سلامت و عملکرد شبکه: مانیتورینگ سرور به مدیران شبکه اجازه میدهد مشکلات را قبل از آنکه به بحران بزرگی تبدیل شوند، شناسایی کنند و مانع از آن شوند تا مشکلات بر عملکرد سرورها تاثیر منفی بگذارند.
اطلاعرسانی وضعیت شبکه: در شرایطی که بخش عمدهای از سرویسها و پردازهها بهشکل خودکار در پسزمینه سیستمعامل اجرا میشوند، اما گاهیاوقات مجبور هستیم از ابزارهای مانیتورینگ برای ارزیابی دقیق عملکرد سرور و سیستمعامل سرور استفاده کنیم. خوشبختانه، بیشتر این ابزارها در هنگام شناسایی مشکلات، یک ایمیل یا پیام متنی برای مدیران شبکه ارسال میکنند.
مقیاسپذیری: ابزارهای مانیتورینگ میتوانند بر شبکههای کوچک یا بزرگ نظارت دقیق اعمال کنند، در نتیجه با رشد سازمان و گسترش شبکههای ارتباطی، بدون مشکل قادر به استفاده از ابزارهای فوق هستید.
از دیگر مزایای مانیتورینگ سرورهای لینوکسی و ویندوزی به موارد زیر باید اشاره کرد:
- نظارت بر سلامت سرور با هدف کاهش خرابی و قطعی سرویسدهی.
- افزایش دسترسپذیری سرورها، برنامهها و سرویسهای مرتبط.
- تسریع در روند شناسایی خطاها و برطرف کردن آنها و بررسی مشکلات سرویسها و پردازههایی که بهدرستی کار نمیکنند.
- حصول اطمینان از کارکرد روان و بدون مشکل سرورها و سرویسها.
همانگونه که مشاهده میکنید، مانیتورینگ سرور و بهویژه سیستمعامل سرور یکی از وظایف مهمی است که کارشناسان شبکه باید در کارهای روزانه خود به آن توجه کنند. نظارت بر سرورها به مدیران شبکه کمک میکند تا حد آستانه سختافزارهای کلیدی مثل پردازنده مرکزی، حافظه اصلی، دیسکها و غیره را بررسی کنند و با ارزیابی دقیق گزارشهای سیستمی و وضعیت ترافیک شبکه، از این نکته مطلع شوند که ماشینهای مجازی میزبانیشده روی سرور به چه میزان از منابع استفاده میکنند و در ادامه تمهیدات لازم را اتخاذ کنند. با توجه به اینکه، ارزیابی مداوم عملکرد شبکه و حصول اطمینان از دسترسپذیری ویندوز سرور، ضامن بقای فعالیتهای تجاری سازمانهای بزرگ است، شرکتهای فعال در حوزه نرمافزار اقدام به طراحی ابزارهای مانیتورینگ شبکه کردهاند. این ابزارها ضمن نظارت بر ویندوز سرور، وضعیت شبکه را بررسی کرده و گزارش دقیقی درباره خطاها، مشکلات و خرابیها بههمراه راهحلها در اختیار مدیران شبکه قرار میدهند. اکنون وقت آن رسیده تا به معرفی ابزارهای کارآمدی بپردازیم که برای نظارت بر سیستمعامل ویندوز سرور در اختیار مدیران شبکه قرار دارند.
Sysguage
نرمافزار نظارت بر سرور Sysguage بهمنظور نظارت و دسترسی بر کل منابع سختافزاری که برای راهاندازی سرور ویندوزی به آنها نیاز است، مورد استفاده قرار میگیرد. نرمافزار فوق یکی از سادهترین برنامههای کاربردی برای سازماندهی، نظارت و بررسی گزارشها و انجام اقدامات لازم است. داشبورد کاربرپسند آن، مشکلات و تنگناهای موجود در شبکه را شناسایی کرده و راهکاری برای حل مشکلات و دستیابی به بالاترین سطح از عملکرد و مدیریت در اختیار مدیران شبکه قرار میدهد. مدیران شبکه میتوانند سنجههای ازقبلپیکربندیشده این نرمافزار را فعال کنند تا معیارهای مدنظر خود را تعریف کنند تا عملیات نظارت با سرعت بیشتر و بهشکل دقیقتری انجام شود. همچنین، این امکان وجود دارد تا شمارندهها (Counters) مطابق با نیازهای زیرساخت تعریف شوند. این نرمافزار بهشکل کلاینت-سرور عمل میکند. به این صورت که نرمافزار روی سرور نصب میشود، در ادامه، میتوان از طریق هر سیستم دیگر تحت شبکه یا با استفاده از رابط وبمحور به آن دسترسی پیدا کرد. کاربران میتوانند از طریق رابط فوق به پیکربندی معیارهای نظارتی سرور، تنظیم اعلانهای ایمیل در مورد نقضهای شناساییشده و نظارت بر جنبههای مختلف سرور و سیستمعامل بپردازند. مدیران سیستم میتوانند تا 200 شمارنده منابع را برای ارزیابی بخشهای مختلف سرور ویندوزی تنظیم کنند. از جمله این معیارها باید به میزان استفاده از حافظه، فعالیت دیسک، فعالیت شبکه، ریسمانهای پردازنده، پروتکل TCP/IP، نظارت بر استوریج متصل به سرور، سرور SQL و سرور IIS اشاره کرد. گزارشهای نظارت بر سرور را میتوان از طریق اعلانهای صوتی، ایمیلها، گزارشهای اکسل و فایلهای PDF دریافت کرد. برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://sysgauge.com/ مراجعه کنید.
PAESSLER
PAESSLER یکی از قدیمیترین شرکتهای فعال در زمینه طراحی و توسعه راهحلهای نرمافزاری بهمنظور نظارت بر تجهیزات شبکه است. این نرمافزار مورد اعتماد 5 میلیون کاربر در سراسر جهان است. این شرکت بهتازگی نرمافزار نظارت جامع PAESSLER AG Network Monitor را منتشر کرده که برای نظارت بر سیستمعاملهای سرور مثل ویندوز سرور مورد استفاده قرار میگیرد.
PRTG از فناوریهای مختلفی مثل WMI (ابزار مدیریت ویندوز)، شمارندههای عملکردی ویندوز، پروتکل SNMP و مکانیزم نظارت بر بستههای تحت شبکه از طریق Netflow برای جمعآوری اطلاعات و ارائه آنها از طریق یک داشبورد متمرکز استفاده میکند.
این نرمافزار به مدیران شبکه برای نظارت بر بانکهای اطلاعاتی، ایمیل، وب، سرورهای مجازی و پارامترهای مهم آنها مثل مدت زمان کار، میزان استفاده از پردازنده مرکزی و حافظه اصلی، فعالیت دیسکها، پهنای باند ترافیک و غیره، کمک میکند. علاوه بر این، ابزار فوق منابع سختافزاری ویندوز را رصد کرده و به بررسی مشکلاتی مثل عدم نصب وصلهها و هشدار در مورد بهروزرسانی سرور یا هشدار در مورد استفاده بیشازحد از منابع سیستمی میپردازد. در مجموع PAESSLER را باید یکی از کارآمدترین نرمافزارهای نظارت مخصوص سیستمعاملهای سرور توصیف کرد. از ویژگیهای کاربردی نرمافزار فوق باید به موارد زیر اشاره کرد:
- نظارت از راه دور از طریق نرمافزارهای موبایل.
- نظارت بر گزارشهای مرتبط با رخدادها، برنامههای ویندوز و گزارشهای سیستمی.
- تنظیم سنجههایی برای انجام برخی اقدامات در یک زمان خاص.
- ارائه نمودارها و گزارشهای سالانه.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://www.paessler.com/ مراجعه کنید.
ManageEngine
نرمافزار ManageEngine Application Monitoring یکی از پر افتخارترین ابزارهای نظارت بر عملکرد سیستمعاملهای سرور است که موفق شده بیش از 120 جایزه مختلف در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات دریافت کند که از مهمترین آنها باید به Gartner’s Magic Quadrant 2021 for Application Performance Monitoring اشاره کرد. نظارت بر عملکرد سیستمعامل ویندوز سرور یکی از ویژگیهای شاخص این نرمافزار ManageEngine Application Monitoring است. نرمافزار Application Monitoring یک راهحل جامع برای نظارت بر منابع سختافزاری و نرمافزاری سرورهای ویندوزی، کلاسترهای ویندوز، SQL، وبسرورها، سرورهای مجازی و غیره، ارائه میکند. مانیتورینگ سختافزاری شامل شمارندههای دقیق عملکرد برای فاکتورهای حیاتی مانند سرعت فن CPU، دمای هسته CPU و استفاده از آن، آمار ورودی/خروجی دیسک و غیره است. این نرمافزار در زمینه عیبیابیهای ساده نیز قابل استفاده است و این امکان وجود دارد تا اعلانهای مرتبط با رویدادهای ویندوزی، امنیت، سرور سامانه نام دامنه، راهاندازی مجدد سرور، مشکلات فضای دیسک و غیره را از طریق ایمیل، پیام کوتاه یا دیگر کانالهای ارتباطی دریافت کرد. از امکانات کاربردی این برنامه به موارد زیر باید اشاره کرد:
- نظارت بر وظایف زمانبندیشده برای بهینهسازی عملکرد.
- نظارت بر گزارشهای مرتبط با رویدادها با هدف شناسایی ناهنجاریها و نقضهای شبکه.
- تجمیع گزارشها در مورد ترافیک ورودی، خروجی، خطاهای شبکه و غیره.
- برآوردی برای میزان استفاده از سرور و عملکرد آن.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس زیر مراجعه کنید.
https://www.manageengine.com/products/applications_manager//
SolarWinds
SolarWinds طیف گستردهای از ابزارها و راهحلها نظارتی قابل استفاده برای محصولاتی مثل ویندوز سرور، SQL-DB ،Hyper-V، Azure و غیره را ارائه کرده است. SolarWinds بههمراه نرمافزار نظارت بر برنامه SAM سرنام Application Monitoring Software قابلیت نظارت بر پلتفرمهای بزرگی مثل Azure Monitor، AWS IaaS، PaaS و SaaS را دارد. شاخصهای پیشبینیکننده SAM تشخیص میدهند چه زمانی منابع سرور به حد آستانه تحمل خود رسیدهاند و در این زمان چه اقدامات احتیاطی باید انجام شود تا خرابی یا اختلال بهوجود نیاید. علاوه بر این، SAM قابلیت نظارت بر مولفههای فیزیکی و برنامههای کاربردی مثل مصرف بالای پردازنده مرکزی، میزان استفاده از دیسک، متعادلسازی بار شبکه، سرویسهای چاپ، سرویسهای دسکتاپ از راه دور، سرویسهای FTP و غیره را دارد. مدیران شبکه میتوانند SolarWinds را مطابق با نیازهای خود و بر مبنای سنجههایی که نرمافزار در اختیار آنها قرار میدهد، پیکربندی کنند. یکی از مزیتهای بزرگی که SolarWinds ارائه میکند، توانایی کار در محیطهای ناهمگن است، برای این منظور بیش از 1200 الگوی نظارتی بههمراه واسطهای برنامهنویسی کاربردی (API) در اختیار مدیران شبکه قرار دارد. بهطور کلی، SolarWinds توانایی نظارت بر مولفههای زیر را دارد:
- ویندوز سرور
- اکتیو دایرکتوری
- IIS
- Exchange Server Dynamic CRM
- Skype for Business
- SQL Server
- SharePoint
- DHCP
- DNS
از قابلیتهای مهمی که SAM ارائه میکند به موارد زیر باید اشاره کرد:
- شناسایی داراییهای سختافزاری و نرمافزاری با هدف ساخت فهرستی از منابع و داراییهای ارزشمند سازمانی.
- شناسایی مشکلات اکتیو دایرکتوری و حل آنها.
- نظارت بر سامانه نام دامنه با هدف حصول اطمینان از در دسترس بودن.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس
https://www.solarwinds.com/microsoft مراجعه کنید.
Nagios XI
Nagios XI یک نرمافزار نظارت بر سرور و شبکه است که میلیونها کاربر و کسبوکارهای کوچک و بزرگ از آن استفاده میکنند. این نرمافزار توانایی نظارت دقیق بر زیرساختهای فناوری اطلاعات را دارد. بهبیان دقیقتر، قابلیت نظارت بر تمامی مولفههای زیرساختی مثل برنامههای کاربردی، سرویسها، سیستمعاملها، پروتکلهای شبکه، معیارهای سیستم و زیرساخت شبکه را دارد. Nagios XI با ارائه صدها افزونه ثالث یکپارچهشده به مدیران شبکه اجازه میدهد به دقیقترین شکل ممکن بر تمامی برنامهها و سرویسهای داخلی در حال اجرا روی ویندوز سرور نظارت کنند. قابلیت یکپارچه شدن با محیطهای ناهمگن یکی دیگر از قابلیتهای شاخص نرمافزار فوق است.
این نرمافزار با 4 موتور نظارتی سطح بالا بیشترین میزان نظارت و بالاترین سطح سازگاری و مقیاسپذیری را ارائه میکند. Nagios XI بهشکل بدون وقفه سرویسهای کلیدی ویندوز مثل سنجههای سیستمی، پردازهها، شمارندههای عملکردی، فایلهای گزارش، IIS، اکتیو دایرکتوری، سامانه نام دامنه، Exchange Server و غیره را مانیتور میکند. مدیران شبکه میتوانند از مزایای دیگری مثل مدیریت پیشرفته کاربر، راهاندازی آسان و کشف خودکار مشکلات موجود در این نرمافزار استفاده کنند. از قابلیتهای کاربردی ارائهشده توسط Nagios XI به موارد زیر باید اشاره کرد:
- ارائه یک داشبورد متمرکز برای دستیابی به اطلاعات هاستها، سرویسها و دستگاهها.
- جمعآوریهای دادههای عملکردی سیستمعامل ویندوز.
- نظارت یکپارچه بر پردازههای ویندوز.
- نظارت بر آداپتورهای شبکه با هدف شناسایی استفاده غیرعادی از پهنای باند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس
https://www.nagios.com/solutions/Windows-monitoring/ مراجعه کنید.
Zabbix
Zabbix یک نرمافزار متنباز حرفهای برای نظارت و ردیابی وضعیت سرورها، ماشینهای مجازی، شبکه، برنامههای کاربردی، سرویسها، پایگاههای داده، وبسایتها و فضای ابری است. بهطور معمول، کارشناسان شبکه از نرمافزار فوق برای نظارت و پیگیری وضعیت مولفههای سختافزاری سرورها مثل پردازنده مرکزی، حافظه اصلی، سیستم فایلی، دیسکها و غیره و دریافت اطلاعات بهشکل XML استفاده میکنند. همچنین، امکان دریافت اعلانهای این برنامه بهشکل ایمیل نیز وجود دارد. در مجموع، Zabbix را باید یکی از برنامههای نظارتی خوب برای مانیتورینگ سرورها توصیف کرد که قابلیت گزارشدهی و بصریسازی دادهها را دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://www.zabbix.com/integrations/Windows/ مراجعه کنید.
Checkmk
Checkmk یک نرمافزار مانیتورینگ ویندوز سرور است که نهتنها بهمنظور نظارت بر سرورها و برنامههای کاربردی، بلکه برای پیگیری وضعیت شبکهها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مدیران شبکه میتوانند بهشکل سادهای از نرمافزار فوق استفاده کنند، زیرا این نرمافزار بر مبنای بازخوردهای دریافتشده از کاربران در طول سالهای متمادی تکامل پیدا کرده است.
موتور اصلی Checkmk مبتنی بر یک معماری مقیاسپذیر است که باعث شده توانایی پشتیبانی از هزاران سرویس، وبسایت و دستگاه را داشته باشد. بخش خودکارسازی ابزار فوق از بخشهای مختلفی تشکیل شده که شامل پیکربندی با REST-API، مانیتورینگ خودکار زیرساخت Ephemeral و پیکربندی Rule-based 1-to-N است. ترکیب این مولفهها با یکدیگر باعث شده تا فرآیند استقرار و پیکربندی این نرمافزار در محیطهای پیچیده با کمترین تلاش ممکن انجام شود. بانک اطلاعاتی نرمافزار فوق شامل 1900 افزونه است. در نتیجه، امکان ادغام آن با هر نرمافزار دیگری وجود دارد. Checkmk را میتوان یکی از محصولات برتر مانیتورینگ ویندوز سرور توصیف کرد که گزینه مناسبی برای نظارت بر زیرساختهای کوچک تا بزرگ ارائه میدهد. از ویژگیهای منحصربهفرد محصول فوق باید به تحلیلهای پیشرفته اشاره کرد. تحلیلهایی که نشان میدهند چه زمانی میزان مصرف پردازنده مرکزی یا حافظه آزاد در مرز بحرانی قرار میگیرد. از قابلیتهای کاربردی ارائهشده توسط محصول فوق به موارد زیر باید اشاره کرد:
- شناسایی سریع هاستها با هدف بهروزرسانیها.
- شناسایی خودکار شاخصها برای شروع فعالیت مانیتورینگ شبکه.
- داشبورد وبمحور قابل تنظیم بر مبنای خطمشیها و قابلیت یکپارچگی با Grafana.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://checkmk.com/product/server-monitoring-software مراجعه کنید.
Opsview
Opsview راهحلی برای مشاهده، تحلیل، نظارت و خودکارسازی سرویسها و برنامههای کاربردی است. مدیران شبکه میتوانند از این نرمافزار برای نظارت بر بانکهای اطلاعاتی، محیطهای مجازی مبتنی بر AWS و آژر، شبکهها، وبسایتها و غیره استفاده کنند. علاوه بر این، ابزار فوق یک راهحل نظارتی جامع برای سیستمعامل ویندوز، سرویسها و برنامهها از طریق داشبورد وبمحور ارائه میدهد. از قابلیتهای ارائهشده توسط نرمافزار فوق به موارد زیر باید اشاره کرد:
- نظارت بر مولفههای سختافزاری، مثل نظارت بر پردازنده مرکزی، صف دیسک، فایلهای Paging، حافظه فیزیکی و رویدادهای ویندوز.
- نظارت بر گزارشهای مرتبط با رویدادها.
- نظارت بر اکتیو دایرکتوری، آژر، سامانه نام دامنه، SQL، Exchange، IIS و غیره.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://www.opsview.com/solutions/Windows-monitoring-tools مراجعه کنید.
Cloudradar
Cloudradar یک پلتفرم ابرمحور برای نظارت جامع بر سرورهای ویندوزی، سرویسها و برنامههای مرتبط با ویندوز است. پلتفرمی که ضمن عیبیابی، هشدارهای لازم را برای مدیران شبکه ارسال میکند. راهاندازی و مدیریت این پلتفرم ساده است و تنها در چند دقیقه میتوانید از معیارهای ازپیشتعریفشده برای نظارت و ردیابی داراییها استفاده کنید. این پلتفرم میتواند هشدارها را از طریق ایمیل، پیام کوتاه، اسلک، واتساپ و دیگر پلتفرمهای آنلاین ارسال کند. از امکانات کاربردی ارائهشده توسط این محصول به موارد زیر باید اشاره کرد:
- پیشبینی مشکلات و ارائه راهحلهایی برای مقابله با آنها.
- ارائه سنجههای دقیق برای مولفههای سختافزاری مثل پردازنده مرکزی، حافظه اصلی، دیسک، پهنای باند و موارد دیگر.
- قابلیت سفارشیسازی هشدارها برای هر سرور، سرویس یا پردازه.
- ارائه گزارشها و نمودارهای خودکار قابل تنظیم برای نمایش معیارهای عملکردی.
برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://www.cloudradar.io/ مراجعه کنید.
Icinga
Icinga Infrastructure Monitoring از راهحلهای نظارتی است که برای محیطهای بزرگ و پیچیده طراحی شده است. این پلتفرم نظارتی قادر است بهشکل لحظهای منابع شبکه را رصد کند، خطاها را به مدیران شبکه هشدار دهد و دادهها را برای درج در گزارشها تجمیع کند. به بیان دقیقتر، یک مجموعه نظارتی کامل متشکل از ابزارهای مانیتورینگ زیرساخت، سنجههای قابل تنظیم، ابزارهای گزارشگیری، نظارت ابرمحور و موارد دیگر را ارائه میکند. این نرمافزار توانایی نظارت بر سرورهای لینوکسی، یونیکسی، ویندوزی درونسازمانی و میزبانیشده در ابر را دارد. همچنین، یک داشبورد متمرکز وبمحور در اختیار مدیران شبکه قرار میدهد تا بتوانند از طریق یک مکان واحد به دادهها و تحلیلهای انجامشده روی دادهها دسترسی داشته باشند. برای اطلاعات بیشتر در مورد نرمافزار فوق به آدرس https://icinga.com/products/infrastructure-monitoring/ مراجعه کنید.
کلام آخر
همانگونه که اشاره کردیم، نظارت بر عملکرد سرور و سیستمعامل سرور یکی از وظایف مهم کارشناسان شبکه است. نظارت، با هدف پیشگیری از بروز مشکلات جدی و ارائه راهحلی برای غلبه بر مشکلات احتمالی انجام میشود. بر همین اساس، ابزارهای نظارتی مختلفی در دسترس مدیران شبکه قرار دارند تا بتوانند جنبههای مختلف سرور، مثل مشکلات حافظه اصلی، پردازنده مرکزی، مشکلات عملکردی، امنیت سرور، نحوه تخصیص منابع به کاربران، ترافیک شبکه و موارد مشابه را کنترل کنند.
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟