راهنمای کاربردی ساخت برنامه اندرویدی در ده روز

اندروید استودیو را گوگل آماده کرده و به‌تازگی نگارش 2.1.2.0 آن عرضه شده است. نگارش جدید در مقایسه با نگارش‌های قبلی بسیار روان‌تر شده و تعدادی از باگ‌های قبلی آن برطرف شده ‌است. گزینه دوم، ویژوال استودیو است که همراه با کیت توسعه زامارین، به‌راحتی قدرت خاصی به کاربران می‌دهد. به هر ترتیب، برای اینکه بتوانید برنامه‌نویس اندروید شوید، گزینه‌های مختلفی پیش رویتان قرار دارد. اما قبل از اینکه به سراغ این محیط‌های توسعه برنامه‌نویسی بروید، به این پرسش پاسخ دهید: «آیا به عنوان یک برنامه‌نویس تازه‌کار، برنامه مشخص و مدونی برای ورود به این پلتفرم در نظر گرفته‌اید؟» این مقاله در نظر دارد نشان دهد که چگونه می‌توانید با صرف چند ساعت زمان در طول روز و در مجموع در مدت زمان ده روز، اولین برنامه کاربردی اندرویدی خود را طراحی کنید؛ با فرض اینکه در دنیای اندروید تازه‌وارد هستید.

مطلب پیشنهادی

توسعه اکوسیستم سیستم‌عامل موبایل

گوگل ساخت اپلیکیشن آندروید را رایگان آموزش می‌دهد!

طراحی و ساخت اولین برنامه اندرویدی کار چندان پیچیده و سختی نیست. اگر به دنبال ایده‌ای بلندپروازانه و بزرگ نیستید، به‌راحتی می‌توانید مراحلی را که برای ساخت برنامه به آن‌ها نیاز دارید، در فازهای مختلفی بشکنید و به این شیوه از ورود مستقیم به مرحله ساخت اجتناب کنید. ترفندی که برای ساخت اولین برنامه به آن نیاز دارید، به سادگی و متمرکز شدن روی موضوعی که در حال ساخت آن هستید، بازمی‌گردد. سعی نکنید یک‌باره و در اولین گام به سراغ ساخت «magnum opus» بروید. ابتدا سعی کنید کار خود را با موضوعات ساده و کوچک آغاز کنید. به این طریق با ساختار محتوایی کار آشنا می‌شوید و اتفاقاتی را که در این مدت رخ می‌دهد، درک می‌کنید. 
به این ترتیب، اعتماد به نفس و درک شما از انجام پروژه‌های بزرگ‌تر در زمان‌های بعدی افزایش پیدا خواهد کرد. در این مقاله خواهید خواهند که چگونه می‌توانید در ده مرحله ساده، این کار را انجام دهید. ما کار را از مرحله ایده اولیه آغاز خواهیم کرد تا سرانجام به مرحله بارگذاری برنامه کاربردی شما در پلی‌استور برسیم. همه آن چیزی که نیاز دارید، چند ساعت زمان در طول روز است - در مجموع ده روز- تا بتوانید همانند طراحی واقعی به توسعه برنامه کاربردی خود بپردازید.

روز اول: انتخاب ایده
بدیهی است پیش از هر چیز، به ایده‌ای نیاز دارید تا بر اساس آن کار خود را آغاز کنید. زمانی که کار خود را برای ساخت یک پروژه آغاز می‌کنید، به‌سرعت مطالب مختلف را یاد خواهید گرفت؛ به دلیل اینکه در بطن کار قرار گرفته و هدف مشخصی را در این زمینه در پیش گرفته‌اید. در نتیجه اولین گام همراه با مفهوم جالب توجه‌ای آغاز می‌شود. در اینجا لازم است به این نکته اشاره کنیم که منظور از هدف این نیست که شما «مارک زاکربرگ» بعدی خواهید شد که با ایده خود جهان را تغییر خواهید داد، بلکه هدف باید موضوعی باشد که در وهله اول سرگرم‌کننده و جالب بوده و در ادامه، در سریع‌ترین زمان ممکن ایجاد شود. پس بهتر است ایده‌ای انتخاب کنید که خسته‌کننده نباشد و مجبور نباشید برای پیاده‌سازی آن به سراغ توابع پیچیده بروید. در حالت ایده‌آل، یک برنامه تنها به یک صفحه‌ نیاز دارد؛ صفحه‌ای که در آن به تعدادی از تعاملات ساده‌ پاسخ دهد؛ برای مثال زمانی که کاربر دکمه‌ای روی صفحه را لمس می‌کند. در نظر داشته باشید چالش اصلی این است که از حداقل کدنویسی به شکل هوشمندانه‌ای استفاده کنید. در آینده این توانایی را به دست خواهید آورد که کارکردهای پیچیده‌تری را ایجاد کنید، اما در این مرحله اولویت این است که برنامه‌ای را ایجاد کنید و آن را در فروشگاه قرار دهید. با پایان یافتن روز اول، باید این شناخت را پیدا کرده باشید که قصد ساخت چه چیزی را دارید و ایده‌ای که مدنظر دارید چگونه رنگ و بوی عملیاتی به خود خواهد گرفت. (شکل 1)

  شکل 1:  سعی کنید در محیطی آرام یا محیطی که ایده‌های جذابی به شما می‌دهد، قرار داشته باشید.

روز دوم: رسم یک مدل ترسیمی
اکنون می‌دانید که دنبال ساخت چه چیزی هستید. حال باید مدلی ترسیمی برای برنامه کاربردی خود طراحی کنید. نیازی نیست به سراغ طرح‌های گرافیکی رنگی بروید؛ می‌توانید کار خود را با رسم چارچوب‌های برنامه و محل قرارگیری عناصر روی آن آغاز کنید. (شکل 2) برنامه‌نویسان وب عمدتاً فرایند طراحی مدل ابتدایی را استفاده می‌کنند. در ادامه، رابط کاربری برنامه خود را بر مبنای آن طرح ایجاد می‌کنند. به عبارت دیگر، نیازمند طراحی نقشه‌ای هستید که موقعیت منحصربه‌فرد صفحه‌نمایش، دکمه‌ها و هر شی گرافیکی‌ای را که در نظر دارید از آن در برنامه خود استفاده کنید، نشان دهد. برای مثال لوگوها، پس‌زمینه، تصاویر و سایر موارد در کدام بخش برنامه قرار گیرند. این نقشه مفهومی به‌خوبی نشان می‌دهد به چه اشیایی در برنامه کاربردی خود نیازمند هستید. برای اینکه شناخت اولیه در زمینه ساخت مدل ترسیمی به دست آورید، می‌توانید به این آدرس مراجعه کنید.

  شکل 2:  تلفن هوشمندی در کنار خود قرار دهید و طرح‌های اولیه را متناسب با آن رسم کنید. 

به‌عنوان اولین کار، سعی کنید این نقشه را با پیچیدگی کمتری برای برنامه کاربردی خود طراحی کنید. نگران هیچ روش خاصی که برای ساخت طرح خود از آن استفاده می‌کنید، نباشید. طرح خود را دقیقاً بر مبنای آن برداشت ذهنی و درکی که از ایده خود به دست آورده‌اید، ترسیم کنید. برای راحتی کار بهتر است از کاغذهای شطرنجی و مشبک استفاده کنید. در پایان روز دوم، باید طرحی از برنامه کاربردی خود ترسیم کرده باشید و بدانید دقیقاً به چه عناصر گرافیکی‌ای نیاز دارید. 

روز سوم:‌ محیط توسعه یکپارچه مدنظر خود را انتخاب کرده و آن را تنظیم کنید
اکنون زمان آن رسیده است تا محیط توسعه یکپارچه‌ و زبان برنامه‌نویسی خود را انتخاب کرده و آن را تنظیم کنید. محیط توسعه یکپارچه مؤلفه‌ای نرم‌افزاری است که هر آن چیزی را که برای ساخت یک برنامه کاربردی به آن نیاز دارید، در خود جای داده است. این نرم‌افزار، پنجره‌ای در اختیارتان قرار می‌دهد که با استفاده از آن کدهای خود را وارد می‌کنید. این محیط کدهای شما را بررسی می‌کند و به شکلی که آن را تایپ کرده‌اید، قالب‌بندی کرده و سرانجام هر چیزی را که در این پنجره وارد شده است، گردآوری می‌کند و به این ترتیب شما را آماده آزمایش یا انتشار برنامه کاربردی می‌کند. (شکل 3) IDE، خود یک زبان برنامه‌نویسی نیست، در نتیجه بر مبنای روشی که در نظر دارید با استفاده از آن برنامه را ایجاد کنید، باید کیت توسعه نرم‌افزاری را دانلود کنید. این کیت دربرگیرنده گردآورنده‌ای برای زبان برنامه‌نویسی است. کافی است دستورالعمل‌هایی را که همراه با کیت توسعه ارائه می‌شود دنبال کنید تا فرایندها به‌طور خودکار اداره شوند.

  شکل 3:  محیط توسعه یکپارچه به روند ساخت برنامه‌ شتاب می‌بخشد.

رایج‌ترین ابزاری که برای ساخت برنامه‌های اندرویدی استفاده می‌شوند، به‌کارگیری محیط برنامه‌نویسی اندروید استودیو (Android Studio) و زبان برنامه‌نویسی جاوا است. این راهکار رسمی که گوگل آن را توصیه کرده است، نه تنها انعطاف‌پذیری مطلوبی به برنامه شما می‌دهد، بلکه در صورت رویارویی با مشکلات، به‌خوبی از آن پشتیبانی می‌کند. اگر به دنبال آن هستید که در زمینه برنامه‌نویسی اندروید تبدیل به متخصصی حرفه‌ای شوید، راهکار مذکور یکی از روش‌های پیش روی شما است. بر خلاف محیط توسعه ویژوال استودیو که همه چیز در آن به صورت خودکار نصب می‌شود، در کنار نصب اندروید استودیو به کیت توسعه‌دهندگان SDK نیز نیاز دارید. در صورت امکان کیت‌ توسعه را به‌طور کامل دانلود و نصب کنید تا با مشکل خاصی روبه‌رو نشوید. همچنین به سراغ جدیدترین نسخه اندروید استودیو بروید؛ به دلیل اینکه مشکلات نسخه‌های قبلی را ندارد و به‌راحتی اجازه ساخت پروژه‌های مختلف را می‌دهد. 
اما گزینه‌های متعدد دیگری نیز وجود دارند که به‌عنوان محیط توسعه یکپارچه و زبان برنامه‌نویسی در اختیارتان قرار دارند. برای مثال، اگر در نظر دارید بازی طراحی کنید، ممکن است مایل باشید از Unity و سی‌پلاس‌پلاس استفاده کنید. Basic4Android، محیط توسعه یکپارچه دیگری است که تمرکزش بر توسعه سریع است و اجازه می‌دهد به جای جاوا، از BASIC استفاده کنید. حتی یک محیط توسعه یکپارچه نیز وجود دارد که برای اجرای اندروید استفاده شده و AIDE نامیده می‌شود. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، محیط‌های توسعه مختلفی وجود دارند، اما بهتر است اولین برنامه اندرویدی خود را با Android Studio ایجاد کنید. شایان ذکر است در این مقاله فرض بر این است که به همین روش کار می‌کنید.

روز چهارم: با اصول مقدماتی جاوا آشنا شوید
به دلیل اینکه از اندروید استودیو و جاوا برای ساخت برنامه‌های خود استفاده می‌کنیم، ضروری است که خوانندگان حداقل آشنایی را با این زبان برنامه‌نویسی داشته باشند. (شکل 4) در این مرحله نیازی نیست به کدنویس حرفه‌ای تبدیل شوید و همه قواعد را بیاموزید، به دلیل اینکه ویزارد حداقل فرمت‌بندی اولیه را برایتان مدیریت می‌کند؛ تنها باید با مفاهیم ساده‌ای همچون متغیرها، کلاس‌ها و دستورات شرطی آشنا شوید. آیا این اصطلاحات شما را به وحشت انداخته‌اند؟ نگران نباشید. جاوا بیش از آنچه تصور می‌کنید ساده است. منابع بسیاری وجود دارند که به ساده‌ترین شکل این مفاهیم و زبان جاوا را آموزش می‌دهند. 

  شکل 4:  نمایی از designer

در این مقطع، تنها باید اصول اولیه را بیاموزید تا بدانید جاوا چگونه کار می‌کند و چگونه می‌توانید با استفاده از آن کدنویسی خود را انجام دهید. برای مثال، در برنامه فعلی به چه متغیرهایی نیاز دارید؟ چه عملیاتی را باید دستی انجام دهید؟ کاری که در این مرحله باید انجام دهید، این است که یک‌بار دیگر چارچوب طراحی‌شده را بررسی کنید و برای هر دکمه‌ای که قرار است کاری را انجام دهد، یادداشتی بنویسید. اگر اطلاع ندارید چگونه باید کدهای خود را به انجام کاری متصل کنید، نگران نباشید؛ این کار را انجام خواهید داد. در این مرحله همه چیز به صورت انتزاعی انجام می‌شود. برای یادگیری جاوا به سراغ این لینک بروید که اطلاعات مورد نیاز را در اختیارتان قرار می‌دهد. 

روز پنجم: تصاویر مورد نیاز خود را آماده کنید
انتخاب تصاویر فرایند نسبتاً سختی است. در نتیجه برای روز پنجم تصمیم گرفتیم به سراغ کارها‌ی ساده‌تر و سرگرم‌کننده‌تر برویم. در این مرحله، در نظر داریم تصاویر مورد نیاز خود را ایجاد کرده و آن‌ها را پیدا کنیم. باید دقیقاً بدانید به چه موضوعاتی بر مبنای چارچوب برنامه خود نیاز دارید. آیکون‌ها، لوگوها و پس‌زمینه‌ها از جمله تصاویری هستند که به آن‌ها نیازمندید. تعدادی از این عناصر را باید خودتان با استفاده از نرم‌افزارهایی همچون ادوبی ایلاستر طراحی کنید. سایر تصاویر را می‌توانید از منابعی که اجازه دانلود رایگان می‌دهند، دریافت کنید. برای آنکه به آیکون‌ها، فونت‌ها، ابزارها و دیگر منابع مورد نیازی که برای طراحان اندروید آماده شده است، دسترسی داشته باشید، می‌توانید از این لینک استفاده کنید.
برای صرفه‌جویی در زمان می‌توانید بعضی از جنبه‌های طراحی را برون‌سپاری کنید. به این نکته توجه کنید که حتی برای طراحی برنامه‌های حرفه‌ای نیز می‌توانید از منابع رایگان در برنامه خود استفاده کنید.

روز ششم:‌ لایه‌ مورد نیاز برنامه خود را ایجاد کنید
اکنون زمان آن رسیده است تا طرح ویژه برنامه کاربردی خود را با استفاده از اندروید استودیو و از طریق designer ایجاد کنید. این ابزار اجازه می‌دهد به‌سادگی هرچه تمام‌تر ویجت‌های مورد نیاز خود را با کشیدن و رها کردن (views) در مکانی از صفحه که در نظر دارید، قرار دهید. (شکل 5) برای این منظور ابتدا باید پروژه جدیدی در اندروید استودیو آغاز کنید، اما هنوز هم به کدنویسی نیازی ندارید. اندروید استودیو را اجرا کنید، به منوی File بروید، گزینه New و سپس New Project را انتخاب کنید.

  شکل 5:  سعی کنید برنامه خود را روی دستگاه‌های مختلفی آزمایش کنید.

مراحلی را که برای انتخاب نام پروژه و فعالیت‌های مرتبط باید انجام دهید، دنبال کنید. برای این منظور گزینه Empty Activity را انتخاب کنید. قبل از آنکه فرایند مرتب‌سازی و تعیین مکان اشیا در صفحه را شروع کنید، ابتدا باید designer را اجرا کنید. اگر به بیش از یک صفحه نیاز دارید، باید یک activity دیگر ایجاد کنید. هدف ما در این مقاله ساخت برنامه به ساده‌ترین شکل ممکن است؛ در نتیجه در تعداد activityها، با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستیم. بهتر است کار لایه‌بندی را همین جا خاتمه دهید.

روز هفتم: زمان کدنویسی رسیده است
اکنون زمان آن رسیده است که با چالشی‌ترین روز این کار روبه‌رو شوید. حال زمان اضافه کردن کد به برنامه است. فرض را بر آن می‌گذاریم که با اصول جاوا آشنا شده‌‌اید و قبلاً ویجت‌ها و نماها را در محل درست خود قرار داده‌اید. اکنون باید فایل جاوا را برای فعالیت‌های اصلی و ساخت رویداد‌هایی برای onClick باز کنید و کدهایی را که در نظر دارید بعد از کلیک کردن دکمه توسط کاربر اجرا ‌شوند، در این رویداد قرار دهید. حالا باید آموخته‌های خود در برنامه‌نویسی جاوا را به خدمت بگیرید و برنامه اندرویدی ساده‌ای ایجاد کنید.
 امروز یاد خواهید گرفت زمانی که کلیدها فشرده می‌شوند، چگونه برنامه از متغیرها و منابع استفاده می‌کند. بعد از آنکه کدهای مورد نیاز را درون برنامه خود قرار دادید، ممکن است قصد داشته باشید، حاصل دسترنج خود را آزمایش کنید. برای این کار می‌توانید هر یک از این دو روش را پیش بگیرید: از AVD (Android Virtual Device) Manager استفاده کرده یا یک debug APK  را ایجاد کرده و روی دستگاه خود نصب کنید. هر یک از این دو روش اجازه می‌دهند برنامه اندرویدی‌تان را روی کامپیوتر‌تان اجرا کنید. اکنون می‌توانید مشاهده کنید آیا برنامه شما با موفقیت اجرا شده است یا خطایی در آن وجود دارد. نحوه کدنویسی و قرار دادن کدها در رویدادهای مربوط به دکمه‌ها، بستگی به منطق برنامه شما دارد. اما برای آنکه دید اولیه‌ای در این خصوص داشته باشید، در انتهای مقاله سورس کد کامل این برنامه را در اختیارتان گذاشته‌ایم. 

روز هشتم: پیاده‌سازی وظایف پیشرفته‌تر
این احتمال وجود دارد که فرایند کدنویسی خود را در یک روز، آن هم با صرف چند ساعت به اتمام نرسانده باشید. در نتیجه به زمان بیشتری نیاز دارید. به همین دلیل یک روز دیگر را نیز به کدنویسی اختصاص دادیم. در حال حاضر باید وظایف اصلی را که در ارتباط با فشار کلیدها در برنامه کاربردی است، به پایان رسانده باشید. اکنون زمان آن رسیده است تا وظایف پیشرفته‌تری را به برنامه خود اضافه کنید تا برنامه شما به برنامه‌ای خاص تبدیل شود. 
برای مثال، ممکن است بخواهید برنامه شما زمانی که دکمه‌ای فشرده می‌شود، موسیقی پخش کند. شاید تمایل داشته باشید انیمشین‌های پرزرق‌وبرق به برنامه خود اضافه کنید یا از یک رویداد به رویداد دیگری بروید. 
همه این کارها جزو وظایف ساده شناخته می‌شوند. اما پرداختن به همه این وظایف در این مقاله امکان‌پذیر نیست، به دلیل اینکه ما اطلاع نداریم، برنامه خود را چگونه ساخته‌اید. اکنون باید مشخص کنید به چه چیزی در برنامه خود نیاز دارید و در ادامه سعی کنید از گوگل برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنید. 
برای مثال، اگر در نظر دارید برنامه با فشار یک دکمه، موسیقی پخش کند، کافی است عبارت Android Studio play mp3 on click را در کادر جست‌وجوی گوگل وارد کنید. گوگل هزاران پیشنهاد را از سایت‌هایی همچون Stack Overflow و یوتیوب نشان خواهد داد. حتی به دانستن این موضوع که این فرایندها چگونه کار می‌کنند، نیازی ندارید. تنها کافی است کدها را انتخاب کنید و درون برنامه خود قرار دهید تا قابلیت‌های مورد نیاز به برنامه شما افزوده شوند. با نگاه کردن به برنامه کاربردی و کدهایتان آگاه خواهید شد که در واقع با هیچ چالش خاصی که مسئولیت رسیدگی آن‌ها با شما باشد، روبه‌رو نشده‌اید. در پایان روز هشتم، برنامه شما باید توانایی انجام کاری را که از آن انتظار دارید، داشته باشد. 

روز نهم: کمی برنامه خود را صیقل دهید
در حقیقت، در این مقطع برنامه شما آنچنان که باید از ظاهر جالبی برخوردار نیست. جدای از اینکه ممکن است کمی استرس داشته باشید که شاید برنامه در زمان اجرا دچار مشکل شود، ممکن است مشاهده کنید که لبه‌های کناری برنامه کاربردی شما چنان که باید، زیبا نیستند. (شکل 6) همواره راهکارهایی اقتصادی وجود دارند که شما را از مراجعه به Carphone Warhouse و آزمایش برنامه روی دستگاه‌های مختلف بی‌نیاز می‌کنند. مقالات مختلفی در این خصوص وجود دارند که کمک می‌کنند ضمن آزمایش ساده‌تر برنامه خود، شکل جذاب‌تری به آن ببخشید. برای اطلاع از این روش‌ها به این مقاله مراجعه کنید.
راهکار دیگری که به زیبایی برنامه شما کمک می‌کند، این است که برنامه خود را به دوستان و خانواده نشان دهید و از آن‌ها بخواهید آن را آزمایش کنند. این کار کمک می‌کند اطمینان حاصل کنید که برنامه شما روان و آماده است.

  شکل 6:  روش‌های مختلفی برای آزمایش یک برنامه و بررسی جنبه‌های ظاهری آن وجود دارد.

روز دهم: انتشار برنامه کاربردی
سرانجام آماده شده‌اید که برنامه خود را منتشر سازید. (شکل 7) این بدان معنا است که نیازمند ثبت برنامه خود و ساخت APK جدید هستید - فایلی نصبی که به کاربران توانایی دانلود و به‌کارگیری برنامه شما را می‌دهد- امضا چیزی شبیه به صدور گواهینامه است که نشان می‌دهد هیچ‌کس جز شما توانایی بارگذاری به‌روزرسانی‌ها را نخواهد داشت. اسناد رسمی نیز می‌توانند در همین مکان قرار بگیرند. برای آنکه اطلاع پیدا کنید چگونه می‌توانید یک نسخه آماده تحویل از APK را با استفاده از اندروید استودیو ایجاد کنید، به این آدرس مراجعه کنید. 

  شکل 7:  انتشار برنامه در پلی‌استور هدف نهایی هر توسعه‌دهنده‌ای است.

برای اطلاع در این باره به مقاله «گری سیمس» درباره نحوه آپلود اولین برنامه در پلی‌استور نگاهی بیندازید. این مقاله مراحلی را که برای بارگذاری APK در گوگل به آن نیاز دارید، به شما نشان می‌دهد. 
شایان ذکر است که باید 25 دلار بابت هزینه ثبت نرم‌افزار پرداخت کنید که اگر در نظر دارید به توسعه‌دهنده ثروتمندی تبدیل شوید، سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای خواهد بود. 
اگر موفق شده‌اید مرحله قبل را به‌خوبی پشت سر بگذارید، اکنون زمان آن رسیده است تا قیمتی برای محصول خود تعیین کنید. همچنین برای کمک به کاربران بهتر است توضیحی درباره برنامه خود در کادر مربوطه وارد کنید. اینکه برنامه شما چگونه در فروشگاه پلی‌استور قرار خواهد گرفت و چگونه می‌تواند کاربران را به سمت خود جلب کند، به شما و توجهی که به آن می‌کنید، بستگی دارد. 

پی نوشت:
برای دسترسی به سورس‌کدها و پروژه‌ای که در این مقاله معرفی شد، به این آدرس مراجعه کنید.

==============================

شاید به این مقالات هم علاقمند باشید:

HTTP 2.0: پروتکلی سریع و قدرتمند

ماجرای انتخاب نام محبوب‌ترین سیستم‌عامل دنیا

۲۸ ترفند کاربردی گوگل‌ درایو (بخش اول)

۲۸ نکته کاربردی گوگل‌درایو (بخش دوم)

دانلود کنید: با اپلیکیشن «گوشیتو رنگی کن» جان تازه‌ای به گوشی خود ببخشید

تهدید و سرقت از جوانان با استفاده از بازی پوکمون‌گو

چگونه به‌روزرسانی‌های ویندوز 10 را مدیریت کنیم؟

با ۱۰ ابزار جدید طراحی وب‌سایت آشنا شوید!