هر آن چیزی که باید در مورد تفاوت بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی بدانید

بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی، هر دو دارای مزایا و معایب خود هستند. بلاک‌چین به دلیل ماهیت توزیعی و امنیت بالای آن، به عنوان یک راهکار برای ذخیره و انتقال داده‌های حساس و مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در برخی موارد، کاربرد پایگاه‌های داده سنتی نیز بهتر از بلاک‌چین خواهد بود، به ویژه در مواردی که نیاز به سرعت و کارایی بیشتری در انجام عملیات داده‌ای وجود دارد.

مطلب پیشنهادی

زنجیره‌ای متصل از راه‌حل‌های امنیتی

به‌کارگیری زنجیره بلوکی در امنیت سایبری چه معنایی دارد؟

پایگاه‌های داده سنتی چیست؟

پایگاه‌های داده سنتی (Relational Databases)، به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های ذخیره و بهبود دسترسی به داده‌ها، شامل یک مجموعه از جداول مرتبط هستند که در آنها اطلاعات به صورت رابطه‌ای درج می‌شود. در این روش، داده‌ها در جداول قرار گرفته و هر جدول، شامل یک مجموعه از ستون‌ها و ردیف‌ها است.

در پایگاه‌های داده سنتی، برای دسترسی به داده‌ها عموما از زبان SQL  استفاده می‌شود. SQL به عنوان یک زبان استاندارد و پرکاربرد، برای انجام عملیات مانند جستجو، افزودن، حذف و به‌روزرسانی داده‌ها در پایگاه‌های داده استفاده می‌شود.

پایگاه‌های داده سنتی به دلیل پشتیبانی از تراکنش‌های ACID سرنام (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability)، در بسیاری از کاربردهای حساس مانند بانکداری، مالی، اطلاعات پزشکی و غیره استفاده می‌شوند. تضمین اینکه داده‌های درج شده در پایگاه‌های داده سنتی، در هر زمان قابل دسترسی باشند و همچنین در صورت خطایی در جریان انجام تراکنش‌ها، داده‌های قبلی به حالت اولیه بازگردانده شوند، از مزایای این روش محسوب می‌شود.

به طور کلی، پایگاه‌های داده سنتی به دلیل سادگی و سازگاری بالا با بسیاری از نرم‌افزارها و ابزارهای موجود، در بسیاری از کاربردها به کار می‌روند و می‌توانند به عنوان یکی از پایه‌های مهم برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در سیستم‌های اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرند.

پایگاه‌های داده بلاک‌چین چیست؟

پایگاه‌های داده بلاک‌چین (Blockchain Databases)، به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های ذخیره و بهبود دسترسی به داده‌ها، شامل یک زنجیره از بلوک‌های مرتبط هستند که در آن داده‌ها به صورت بلوکی از اطلاعات درج می‌شوند. هر بلوک، شامل یک مجموعه از تراکنش‌ها و یک هش (Hash) از بلوک قبلی است. به این صورت، هر بلوک به طور غیرقابل تغییری با بلوک قبلی مرتبط است و تمامی تراکنش‌های درج شده در بلوک‌ها در دسترس عمومی قرار می‌گیرند.

در پایگاه‌های داده بلاک‌چین، برای دسترسی به داده‌ها از روش‌های خاصی مانند امضای دیجیتالی و الگوریتم‌های رمزنگاری استفاده می‌شود. همچنین، برای تأیید تراکنش‌ها، بلاک‌چین از الگوریتم‌های مانند PoW سرنام Proof of Work  یا PoS سرنامProof of Stake  استفاده می‌کند.

بلاک‌چین به عنوان یک روش نوین و امن برای ذخیره و بهبود دسترسی به داده‌ها، در بسیاری از کاربردها مانند پرداخت‌های دیجیتال، زنجیره تأمین، حوزه بیمه، املاک و مستغلات و غیره استفاده می‌شود. از مزایای بلاک‌چین می‌توان به بالابردن امنیت، انعطاف‌پذیری، شفافیت و کاهش هزینه‌های انتقال داده‌ها اشاره کرد.

به طور خلاصه، پایگاه‌های داده بلاک‌چین، به دلیل امنیت بالا و قابلیت اعتماد بالا، در بسیاری از کاربردهای امروزی به کار می‌روند و می‌توانند به عنوان یکی از پایه‌های مهم برای ذخیره و مدیریت داده‌ها در سیستم‌های اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرند.

مطلب پیشنهادی

Block Chain نفوذپذیر یا نفوذناپذیر

آیا شبکه زنجیره بلوکی (Block Chain) را می‌توان هک کرد؟

در چه مواردی بلاک‌چین بهتر از پایگاه‌های داده سنتی است؟

بلاک‌چین به خاطر مزایایی که دارد، در بسیاری از حوزه‌ها بهتر از پایگاه‌های داده سنتی عمل می‌کند. به عنوان مثال:

امنیت: بلاک‌چین دارای سطح امنیتی بالاتری نسبت به پایگاه‌های داده سنتی است. داده‌های ذخیره شده در بلاک‌چین با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری پیچیده محافظت می‌شوند و هیچ‌کس نمی‌تواند آنها را تغییر دهد. همچنین، اگر یک بلوک در زنجیره بلوکی تغییر داده شود، تمام بلوک‌های بعدی نیز تغییر می‌کنند، که این امر تلاش برای تقلب را ناممکن می‌کند.

توزیع شده بودن: بلاک‌چین به صورت توزیع شده عمل می‌کند و هر کدام از اعضای شبکه دارای یک کپی از داده‌ها هستند. همین مسئله باعث می‌شود که مشکلات مربوط به انفجار داده و مشکلات امنیتی که در پایگاه‌های داده سنتی وجود دارد، رفع شود.

عدم نیاز به واسطه‌گری: در بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌گر، اجرا شوند. این باعث می‌شود که هزینه‌های واسطه‌گری و پیچیدگی‌های مربوط به آن، کاهش یابد.

شفافیت: زنجیره بلوکی به صورت عمومی نمایش داده می‌شود و تمامی اعضای شبکه می‌توانند آن را ببینند. این موضوع باعث می‌شود که شفافیت بیشتری در فعالیت‌های انجام شده در بلاک‌چین وجود داشته باشد.

انعطاف‌پذیری: بلاک‌چین قابلیت تغییر و اصلاح بالایی دارد و به راحتی قابل بهبود است. همچنین، به دلیل توزیعی بودن، اگر یکی از اعضای شبکه قادر به اتصال به شبکه نباشد، سایر اعضای شبکه می‌توانند کار خود را ادامه دهند.

بنابراین، بلاک‌چین در حوزه‌هایی که نیاز به امنیت بالا، توزیع شده بودن، عدم نیاز به واسطه‌گری، شفافیت و انعطاف‌پذیری دارند، بهتر از پایگاه‌های داده سنتی عمل می‌کند.

آیا بلاک‌چین در مواردی کارایی بیشتری از پایگاه‌های داده سنتی دارد؟

بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی از رویکردی متفاوت به منظور ذخیره و مدیریت داده‌ها استفاده می‌کنند. هر یک از این رویکردها، مزایا و معایب خود را دارند و بسته به نیاز و موارد کاربردی مختلف، ممکن است یکی از آنها بهتر عمل کند.

بلاک‌چین به خاطر مزایایی که دارد به خصوص در مواردی که نیاز به امنیت بالا، حالت توزیعی بودن، عدم نیاز به واسطه‌گری، شفافیت و انعطاف‌پذیری وجود دارد، بیشتر مورد توجه قرار دارد. برای مثال، در حوزه‌هایی مانند مبادلات ارز دیجیتال، حوزه بانکداری، بیمه، دولت الکترونیک و زنجیره تأمین، بلاک‌چین به دلیل مزایایی که دارد، می‌تواند بهتر از پایگاه‌های داده سنتی عمل کند.

با این ‌حال، در مواردی که نیاز به سرعت و کارایی بیشتری در انجام عملیات داده‌ای وجود دارد، پایگاه‌های داده سنتی بهتر عمل می‌کنند. به عنوان مثال، در حوزه‌هایی مانند سیستم‌های پرداخت، پایگاه‌های داده سنتی به دلیل سرعت و کارایی بالاتر، بهتر از بلاک‌چین عمل می‌کنند.

بنابراین، بسته به نیاز و موارد کاربردی، بلاک‌چین یا پایگاه‌های داده سنتی، ممکن است بهترین رویکرد برای ذخیره و مدیریت داده‌ها باشد.

مطلب پیشنهادی

وب 3 چه تفاوتی با وب 2 دارد؟

چه رابطه ای میان زنجیره بلوکی و وب 3 وجود دارد؟

آیا پایگاه‌های داده سنتی هم مانند بلاک‌چین، امکان توزیع شدن دارند؟

بله، پایگاه‌های داده سنتی نیز می‌توانند به صورت توزیع شده عمل کنند. در واقع، امروزه پایگاه‌های داده توزیع شده‌ای (Distributed Databases) وجود دارند که مشابه بلاک‌چین عمل می‌کنند و از امنیت بالا، قابلیت انعطاف‌پذیری و انتقال داده‌های بین سرورها با سرعت بالا بهره می‌برند.

در پایگاه‌های داده توزیع شده، داده‌ها بین چندین سرور (ممکن است در چندین مکان فیزیکی) توزیع می‌شوند و هر سرور قادر به مدیریت بخشی از داده‌ها است. همچنین، در این پایگاه‌ها، معماری توزیع شده باعث می‌شود که به راحتی بتوان از قابلیت های بالایی مانند انعطاف‌پذیری، قابلیت تحمل‌پذیری خطا، وضعیت پایدارتر و پشتیبانی از ترافیک بالا بهره برد. بنابراین، پایگاه‌های داده سنتی نیز می‌توانند به صورت توزیع شده عمل کنند و در برخی موارد حتی ممکن است بهتر از بلاک‌چین عمل کنند، به شرطی که نیازمندی‌های کاربردی مربوطه را برآورده کنند.

آیا بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی می‌توانند با هم ترکیب شوند؟

پاسخ مثبت است، بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی می‌توانند با هم ترکیب شوند. در واقع، این ترکیب می‌تواند به لحاظ فنی بهترین راهکار برای بسیاری از کاربردها باشد.

به عنوان مثال، در حوزه زنجیره تأمین، می‌توان از ترکیب بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی بهره برد. در این حوزه، بلاک‌چین به عنوان سیستمی برای ضمانت امنیت و شفافیت در تولید، حمل و نگهداری کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که پایگاه‌های داده سنتی برای مدیریت داده‌های مربوط به مشتریان، سفارشات و پرداخت‌ها استفاده می‌شوند. این ترکیب به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهترین از هر دو رویکرد را به کار گیرند و برای مشتریان خود تجربه بهتری فراهم کنند.

همچنین، در حوزه بانکداری و مالی، نیز می‌توان از ترکیب بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی بهره برد. برای مثال، بلاک‌چین می‌تواند برای مدیریت اطلاعات حساب‌های بانکی و انجام تراکنش‌های امن و شفاف مورد استفاده قرار گیرد، در حالی که پایگاه‌های داده سنتی برای مدیریت داده‌های مشتریان، سفارشات و اطلاعات مالی استفاده می‌شوند. بنابراین، ترکیب بلاک‌چین و پایگاه‌های داده سنتی می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب برای بسیاری از کاربردها باشد.

آیا بلاک‌چین در کشور ما نیز در حال استفاده است؟

بلاک‌چین به عنوان یک فناوری نوین در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و در کشور ما نیز در برخی صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار گرفته است.

به عنوان مثال، برای مبادلات ارز دیجیتال، برخی شرکت‌ها و صرافی‌ها از فناوری بلاک‌چین استفاده می‌کنند. همچنین، برخی شرکت‌های بزرگ در حوزه بانکداری و بیمه نیز در حال استفاده از بلاک‌چین هستند. همچنین، در حوزه دولت الکترونیک، طرح‌هایی برای استفاده از بلاک‌چین مطرح شده است. علاوه بر این، کارشناسان می‌توانند از این فناوری در سامانه ثبت احوال و مستندات دیجیتال دولتی برای ایجاد امنیت بیشتر در ثبت و انتقال اسناد استفاده کنند.

به طور کلی، در کشور ما همانند دیگر کشورها، بلاک‌چین در حال استفاده در برخی صنایع و کاربردها است و با توجه به توسعه این فناوری، احتمالا در آینده نیز می‌توان انتظار داشت که استفاده از آن در سایر حوزه‌ها نیز افزایش یابد.

به طور خلاصه، تفاوت در کنترل غیر متمرکز است

تفاوت اصلی بین پایگاه‌های داده سنتی و پایگاه‌های داده بلاک‌چین در کنترل غیر متمرکز است. در پایگاه‌های داده سنتی، داده‌ها در یک مرکز مخزن (Centralized Repository) نگهداری می‌شوند و کنترل و مدیریت داده‌ها به عهده یک شخص یا یک سازمان قرار دارد. این روش باعث می‌شود که امنیت و شفافیت داده‌ها به خطر بیافتد و در صورت دسترسی غیرمجاز به مرکز مخزن، تمام داده‌های موجود در پایگاه‌داده به خطر بیافتد.

در مقابل، در پایگاه‌های داده بلاک‌چین، داده‌ها به صورت غیرمتمرکز (Decentralized) در سراسر شبکه قرار دارند و هیچ شخص یا سازمانی به تنهایی کنترل و مدیریت داده‌ها را ندارد. به عنوان مثال، در بیت کوین، تمامی تراکنش‌ها به صورت پابلیک و در دسترس عمومی هستند و هیچ شخص یا سازمانی قادر به تغییر یا حذف تراکنش‌ها نیست. همچنین، بلاک‌چین به عنوان یک روش امنیتی برای تأیید تراکنش‌ها و انتقال داده‌ها به کار می‌روند.

به طور خلاصه، تفاوت اصلی بین پایگاه‌های داده سنتی و پایگاه‌های داده بلاک‌چین در کنترل غیر متمرکز است که در پایگاه‌های داده بلاک‌چین، داده‌ها به صورت غیرمتمرکز در سراسر شبکه قرار دارند و هیچ شخص یا سازمانی به تنهایی کنترل و مدیریت داده‌ها را ندارد.