با شگرد کمتر دیده شده ردیابی آنلاین فعالیت کاربران و راه مقابله با آن آشنا شوید

در چند سال گذشته، ما با فناوری‌های نه چندان جالب وبی همچون infamous cookie آشنا شدیم. فایل‌هایی که تنها با هدف رهگیری فعالیت‌ها به کار گرفته می‌شوند. فایل‌هایی که در نهایت اتحادیه اروپا را مجبور کرد تا قانونی را تصویب کند که سایت‌ها به کاربران خود هشدار دهند از فایل‌های کوکی به منظور رهگیری فعالیت‌های آن‌ها استفاده می‌کنند. در عصر تبلیغات شرکت‌ها سعی می‌کنند به طرق مختلف قوانین و راهکارها را دور زده و به هر طریق ممکن تبلیغات را به شما نشان دهند. کوکی‌ها از جمله فایل‌هایی هستند که ستون فقرات اینترنت را شکل می‌دهند. آن‌ها به شما اجازه می‌دهند تنظیمات کاربری خود را ذخیره کرده و در زمان بازگشت مجدد به سایت بر منبای تنظیمات قبلی کار کنید. با این حال، ما شاهد رشد ابرکوکی‌هایی هستیم که به یک بازیکن بزرگ در حوزه ردیابی آنلاین تبدیل شده‌اند. این ابرکوکی‌ها Web beacons نام دارند.

Web Beaconها چه هستند؟

Web Beacon اشیا کوچکی هستند که به شکل توکار به کار گرفته شده و به‌طور معمول به شکل غیر قابل مشاهده درون یک صفحه وب قرار دارند. رایج‌ترین شکل به‌کارگیری آن‌ها فایل‌های Gif است که تنها 1x1 (یک پیکسل در یک پیکسل) هستند. این فرمت به کار گرفته شده از سوی هر مرورگر وبی قابل تشخیص است. اما به راستی چرا گرافیک به کار گرفته شده درون این فایل ها تا به این اندازه کوچک است؟ به دلیل این‌که حداقل اندازه‌ای است که یک فایل می‌تواند داشته باشد. حداقل اندازه به معنای کم بودن مقدار زمانی است که برای دانلود آن‌ها نیاز است و در حقیقت در زمان بارگذاری یک صفحه هیچ‌گونه بار اضافی را به یک صفحه تحمیل نمی‌کند. به‌کارگیری پهنای باند کمتر و پایین‌ترین نرخ انتقال داده‌ها باعث شده است تا این فایل‌ها کاملا محبوب شوند. زمانی که مرورگر شما به یک صفحه وب متصل می‌شود، صفحه‌ای که شامل یک تصویر beacon است، مرورگر درخواستی را برای وب سرور ارسال کرده تا تصاویر را دانلود کند. درخواستی که در گزارش‌های سرور ثبت شده و جزییاتی همچون آدرس آی‌پی، تاریخ و زمان و اطلاعات مرتبط با شما را در اختیار سرور قرار می‌دهد. مالک سایت می‌تواند از این فایل‌های گزارش برای تعداد زمان‌هایی که یک صفحه وب از سوی شما باز شده است استفاده کند. در نتیجه به راحتی می‌تواند مطلع شود که چه کاربرانی و از چه موقعیت‌های جغرافیایی به سایت او وارد شده‌اند. چنین درخواستی می‌تواند از طریق یک  فایل کوکی که روی کامپیوتر شما قرار گرفته هم برای وب سرور ارسال شود. Web Beacons همچنین ابزار مفیدی برای ناشران تبلیغاتی هستند که تمایل دارند پروفایلی از بازدید‌ها را به منظور ارسال تبلیغات هدفمند ایجاد کنند.

Beaconها در ایمیل‌ها

Beaconها محدود به سایت‌ها نیستند. آن‌ها به‌طور معمول برای ردیابی و مانیتور کردن ایمیل‌ها باز شده و لینک‌ها کلیک شده نیز استفاده می‌شوند. شکل زیر به خوبی عملکرد این ترفند ردیابی را نشان می‌دهد.

زمانی که کاربری سعی می‌کند تصویری را بارگذاری کند، beacon هشداری را برای سرور ارسال می‌کند که اعلام می‌دارد کاربری ایمیل را باز کرده است. در نتیجه به سرور اجازه می‌دهد تا مطمئن شود آدرس ایمیلی که نامه برای او ارسال شده معتبر بوده است. beaonها همچنین به شکل توکار درون لینک‌ها نیز استفاده می‌شوند. در این راه از یک شماره شناسایی که در پایان یک آدرس اینترنتی قرار می‌گیرد استفاده می‌شود. زمانی که لینک کلیک می‌شود شناسه منحصر به فرد، به ارسال کننده اجازه می‌دهند تا مطلع شود لینک باز شده و مهم‌تر از آن چه زمانی باز شده است.

چطور می‌توانیم فعالیت Beaconها را متوقف کنیم؟

گوگل در سال 2013 میلادی یک تغییر مهم در جیمیل به وجود آورد. همه تصاویر درون یک ایمیل به استثنا تصاویری که در ابتدا دانلود شده و روی سرورهای گوگل ذخیره شده‌اند بدون مشکل می‌توانند بارگذاری شوند. اینکار مانع از آن می‌شد تا محتوای مخرب که دانلود شده بود برای چنین اهدافی به کار گرفته شود. اما این استراتژی مشکلاتی را به همراه می‌آورد و اجازه نمی‌داد تصاویر درون ایمیل‌ها به شکل درستی نشان داده شوند. مشکلی که برای کسب‌وکارها دردسرساز شده بود و حتا تصاویر درون ایمیل‌های معتبر نیز به درستی نشان داده نمی‌شدند. بر همین اساس تغییراتی را به وجود آورد. این ویژگی در جیمیل قرار دارد اما فعال نیست. برای فعال‌سازی ویژگی فوق مراحل زیر را انجام دهید. برای حل این مشکل در پست الکترونیک جی‌میل روی آیکن چرخ دنده (settings) که در گوشه بالای صفحه قرار کلیک کرده و به زبانه General بروید. در بخش Images گزینه Ask before displaying external images را انتخاب کنید. این گزینه در حالت عادی انتخاب نشده است. فعال بودن این گزینه به معنای آن است که تصاویری که درون یک ایمیل قرار داشته اما جزیی از ایمیل نیستند و قرار است از سایت دیگری دریافت شوند و عمدتا فرمت 1x1 دارند بلوکه ‌شوند. در زمان دریافت چنین ایمیل‌هایی جیمیل شما را مطلع ساخته و پیغامی مبنی بر نمایش تصاویر به شما نشان می‌‌دهد.

توجه داشته باشید که web beaconها تنها بخشی از ترندهای بزرگ ردیابی آنلاین هستند. با این وجود راهکار فوق به میزان قابل توجهی از حریم خصوصی شما محافظت می‌کنند.