کرونا و دانش‌آموزان شاد

کرونا و دانش‌آموزان شاد

• بسیاری از دانش‌آموزانی که حالا  تبلت و تلفن همراه شخصی در اختیار دارند، کودکانی‌اند که شاید تا همین چند ماه پیش نه تنها آشنایی با فضای دیجیتال نداشتند، بلکه خانواده‌شان مانع از این می‌شدند که آن‌ها موبایل به دست گیرند و در اینترنت آزادانه جست‌وجو کنند. همراه با اینترنتی شدن آموزش‌ها، همه والدین حتا آن‌هایی که روی خوشی به ابزارهای دیجیتال نشان نمی‌دادند و ترجیح می‌دادند کودکانشان با این ابزارها مانوس نشوند، مجبور شده‌اند در کنار دفتر و کتاب و قلم، یک تلفن همراه یا تبلت هم برای دانش‌آموز خود تهیه کنند. به‌طور معمول، این کودکان و دانش آموزان به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروهی که از بسترهای رسمی نظیر سامانه «شاد» استفاده می‌کنند و گروهی که برای ارتباط گرفتن با دوستان و معلمان باید از ابزارهایی نظیر واتساپ استفاده کنند. گروه اول تا همین حالا که این مطلب را می‌نویسم مشکلاتی با سامانه «شاد» دارند. در نتیجه شاید آن‌ها برای مدتی و تا رفع نقایص سامانه «شاد»، به گروه دوم بپیوندند. و اما گروه دوم. برخی از کودکان این گروه اگر اوضاع و شرایط عادی بود شاید تا ده سال آینده هم نمی‌توانستند اولیا خود را راضی کنند تا گوشی برایشان بخرند. اکنون آن‌ها نه تنها گوشی دارند، بلکه کاملاً به استفاده از آن آشنا هستند و پیچ و خم‌هایش را می‌دانند.
• کودکان ایرانی حالا و در دوران کرونا، در وضعیت منحصربفردی قرار گرفته‌اند یا بهتر بگوییم، در وضعیت منحصربه‌فردی گرفتار شده‌اند. درهای جهانی به روی آن‌ها باز شده که شاید در حالت عادی به این زودی‌ها باز نمی‌شد و همچنان قفل و کلیدش در دست اولیا بود. اما امروز می‌بینیم که آن‌ها بطور نامحدود و معمولاً بدون این‌که از خطرات و معایب چنین بسترهایی آگاه باشند به واتساپ، اینستاگرام و موتور جستجوی گوگل دسترسی دارند. آن‌ها عکس و فیلم می‌گیرند. می‌توانند انواع محتوا را از دوستان دریافت کنند و با دیگران به اشتراک گذارند. شاید شما هم کلیپ‌هایی را دیده باشید که کودکان ساخته‌اند و منتشر کرده‌اند و برای خودشان و والدینشان دردسر درست کرده‌اند. تا مدتی دیگر همه ما شاهد این خواهیم بود که در بین تشنگان فالو شدن و دیده شدن، کودکان نیز حضور یابند و آن‌ها هم آلوده به این بازی‌ها شوند. سال‌ها پیش بود که در مورد مزایای استفاده دانش‌آموزان از ابزارهای دیجیتال که در آن دوران کامپیوتر بود و آی‌پاد و نظایر آن مطلبی نوشتم. فکر می‌کنم بیش از یک دهه از آن دوران گذشته اما هنوز ما موفق نشده‌ایم مهارت استفاده صحیح و به خدمت گرفتن ابزارهای دیجیتال را به کودکان خود بیاموزیم و این ابزارها و بسترها را نه بعنوان تهدید بلکه عنوان فرصتی مفید دریابیم.
•  فکر می‌کنم شمار زیادی از اولیا  در این روزها غافلگیر شده‌اند و حسرت می‌خورند که چرا تا پیش از این راه و رسم استفاده صحیح از فضای اینترنت و ابزارهای دیجیتال را به فرزندان خود آموزش ندادند؟ اگر این اتفاق می‌افتاد دانش‌آموزان در معرض خطر کمتری بودند. شاید مسؤولین هم برای فرصتی که از دست داده‌اند ناراحت باشند. آن‌ها می‌توانستند از تریبونی نظیر صداوسیما استفاده کنند و میان انبوه برنامه‌هایی که تولید می‌شود روزانه ده دقیقه تا یک ربع صرف آموزش مهارت‌های استفاده از ابزارهای دیجیتال هم برای کودکان و هم برای والدین و حتی مربیانشان  کنند. این روزها اهمیت آموزش دادن روش استفاده از ابزارهای دییجتال دیگر یک تجمل نیست. یک نیاز اساسی است. اما سؤال اینجاست که آیا والدین، معلمان و حتی مسؤولین خودشان سواد لازم را دارند تا بتوانند این موارد را به کودک بیاموزند؟  البته در این میان دانش‌آموزانی که وضعیت مالی خوبی ندارند به مراتب آسیب‌پذیرتر هستند. بسیاری از خانواده‌های محروم، نه تنها کودکانشان بلکه خودشان هم تاکنون موفق نشده‌اند تلفن لمسی یا تبلت داشته باشد اما امسال  باید برای کودک خود چنین ابزاری تهیه کنند و در اختیارش قرار دهند. این بدین معنی است که والدینی که خودشان تجربه کار با این ابزارها را ندارند حالا کودک ناوارد خود را با این ابزار تنها می‌گذارند. شاید این یک نکته کم‌اهمیت به نظر برسد، اما اگر سری به مناطق محروم مملکت بزنید قطعاً شگفت‌زده خواهید شد.