جادوگر سریع

معرفی و ویژگی‌ها
شرکت دی‌لینک نخستین سری از روترهای بی‌سیم AC خود را در نمایشگاه CES 2013 با شکل و شمایل و طراحی جدید معرفی کرد. این محصولات شامل روترهای AC580، AC1200، AC1300، AC1600 و AC1750 بود که از نظر طراحی مشابه هم اما از نظر امکانات و سرعت با یکدیگر متفاوت هستند(شکل‌1).

شکل 1: خانواده محصولات 802.11ac معرفي شده در نمايشگاه CES 2013. روتر DIR-868L پرقدرت‌ترين محصول اين خانواده است.

ما می‌خواهیم به سراغ سریع‌ترین و پرقدرت‌ترین روتر این سری یعنی DIR-868L برویم که جزء خانواده AC1750 است. در این خانواده روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز سرعت حداکثر 450 مگابیت در ثانیه (حداکثر سرعت ممکن روی استاندارد 802.11n) و روی فرکانس 5 گیگاهرتز برابر 1300 مگابیت در ثانیه است‌ (محصولات جدیدی که از نسل دوم چیپ‌ست‌های 802.11ac بهره می‌برند سرعت‌هایی برابر 1700 مگابیت درثانیه دارند. این محصولات در CES 2014 معرفی شدند). بنابراین، اگر می‌خواهید از این دستگاه‌ها استفاده کنید، لازم است بدانید می‌توانید از هر دو فرکانس کاری به طور همزمان استفاده کرده با این تفاوت که فرکانس 2.4 گیگاهرتز برای استاندارد 802.11n و فرکانس 5 گیگاهرتز برای استاندارد 802.11ac است. به طبع تجهیزاتی از شبکه که به استاندارد جدید ارتقا نیافته‌اند، می‌توانند روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز فعال باشند. همان‌طور که گفتیم طراحی استوانه‌ای شکل این روتر منحصربه‌فرد و متفاوت است. در این طراحی فقط دو چراغ سبز رنگ وضعیت روشن/خاموش دستگاه و اینترنت دیده می‌شود و دیگر خبری از چراغ‌های درگاه‌های شبکه یا وای‌فای نیست. باید این جسارت دی‌‌لینک در حذف چراغ‌ها را ستود و البته انتظار نداشت که همه کاربران از این نوآوری استقبال کنند. درگاه‌ها به پشت استوانه منتقل و به‌طور عمودی چینش شده‌اند (شکل2). 

شکل 2» نمايي از چراغ‌هاي جلويي و درگاه‌هاي پشت دستگاه. طراحي اين روتر انگشت‌نما است.

این درگاه‌ها و کلیدها از بالا به پایین به ترتیب درگاه USB 3.0، کلید امنیتی WPS، چهار درگاه شبکه اترنت گیگابیتی مشکی، یک درگاه WAN گیگابیتی زرد رنگ برای اتصال به مودم ADSL، کلید پاور و سوکت آداپتور برق هستند. کلید ری‌استارت در بخش زیرین این طراحی استوانه‌ای قرار داده شده است (شکل3).

 شکل 3: کليد ريست در بخش زيرين روتر

یکی از مزایای این روتر دسترسی راحت به تمامی درگاه‌ها و کلیدها و قرار دادن ساده دستگاه روی میزکار یا سطوح تخت است. آنتن‌های داخلی این روتر روی دایره فوقانی استوانه جای‌گذاری شده‌اند، به‌طوری‌ که روتر بتواند در تمام دایره 360 درجه ارسال/دریافت سیگنال داشته باشد و محدوده بیشتری را تحت پوشش قرار دهد. بخش فوقانی و تحتانی روتر و قسمتی از بخش پشتی مشبک است که برای تهویه هوا و خارج کردن گرمای تولیدی در استوانه طراحی شده است. درگاه USB 3.0 این دستگاه برای اتصال هارددیسک‌های اکسترنال یا دستگاه‌های NAS بسیار مناسب به نظر می‌رسد و می‌تواند این روتر را به یک سیستم ذخیره‌سازی کلاود مبدل کند. وقتی برای نخستین‌بار از نزدیک این دستگاه را مشاهده کردیم، به شدت وسوسه شدیم از محتویات درون استوانه سر در بیاوریم و نحوه قرارگیری برد اصلی و دیگر سخت‌افزار را ببینیم. باز کردن استوانه تا حدودی می‌تواند به این کنجکاوی پاسخ دهد (شکل‌4).

 شکل 4: نمايي از برد اصلي روتر بعد از باز کردن استوانه.

یک برد ساده و خلوت با کمترین سیم‌کشی و مدار که از یک طرف به پشت استوانه و درگاه‌ها متصل شده است و از طرف دیگر آزاد است. اکنون حتی می‌توانیم سخت‌افزار دستگاه را هم تشخیص بدهیم. پردازنده اصلی از شرکت برودکام مدل BCM4708X است که جزء نسل دوم چیپ‌ست‌های استاندارد 802.11ac به شمار رفته و از درگاه USB 3.0 و IPv6 پشتیبانی می‌کند. سوئیچ این دستگاه نیز مدل BCM4708X شرکت برودکام است. حافظه رم و حافظه فلش به کار رفته در روتر DIR-868L برابر 128 مگابایت بوده و برای فرکانس 2.4 گیگاهرتز از چیپ‌ست وای‌فای BCM4331 و برای فرکانس 5 گیگاهرتز از چیپ‌ست BCM4360 استفاده شده است که هر دو از سه آنتن با تعداد سه کانال استریم پشتیبانی می‌کنند. بنابراین، این روتر از قابلیت MIMO 3×3 روی هر فرکانس کاری برخوردار است. در مجموع از پردازنده و سخت‌افزار مناسبی برای این روتر استفاده شده است که توانایی کار در شبکه‌های پرسرعت و ترافیک شلوغ را داشته باشد و بتواند کارایی خوبی از خود بروز دهد.
در جعبه این محصول کابل شبکه، آداپتور برق، مبدل، سوکت برق، راهنمای نصب روتر و برچسب‌های اطلاعات هر دو شبکه وای‌فای و رمزهای عبور پیش‌فرض و اطلاعات دسترسی به پنل مدیریتی تحت وب قرار داده شده است. وزن دستگاه 530 گرم و اندازه آن 103×125×218 میلی‌متر است. در جدول ویژگی‌های این روتر می‌توان دسترسی از راه دور به شبکه و مدیریت آن، استفاده از برنامک‌های موبایل برای دو سیستم‌عامل آندروئید و iOS، قابلیت‌های SharePort درگاه USB 3.0 برای اشتراک‌گذاری دستگاه‌های چاپگر و ذخیره‌سازی، استفاده از فناوری اختصاصی mydlink برای ذخیره‌سازی اطلاعات روی کلاود و دسترسی از راه دور به آن‌ها و امکان استفاده از الگوریتم رمزنگاری مطمئن WPA/WPA2 را مشاهده کرد.

نصب و راه‌اندازی
یکی از امکانات استاندارد 802.11ac استفاده همزمان از دو شبکه با نام SSID و فرکانس کاملاً مجزا است. این دو شبکه به‌طور پیش‌فرض پیکربندی شده و آماده استفاده هستند. بنابراین کافی است روتر را روشن کنیم تا شبکه‌های dlink-E150 و dlink-5GHz–E152 را ببینیم و بتوانیم با تجهیزات بی‌سیم دیگر به آن‌ها متصل شویم (شکل 5). با استفاده از نرم‌افزار inSSIDer می‌توان اطلاعات بیشتری درباره این دو شبکه به دست آورد. برای نمونه هر دو این شبکه‌ها از رمزنگاری WPA2 استفاده می‌کنند و شبکه روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز در باند فرکانسی 6 و روی 5 گیگاهرتز در باند فرکانسی 149 تا 153 کار می‌کنند. برای ورود به پنل مدیریتی دستگاه از آدرس http://192.168.0.1 یا http://dlinkrouter.local استفاده می‌کنیم. صفحه خوش‌آمدگویی و ویزارد نصب سریع روتر ظاهر می‌شوند.

 شکل 5: به محض روشن کردن روتر دو شبکه بي‌سيم dlink-E150 و d-link–5GHz–E152 مشاهده مي‌شود که مي‌توان به طور همزمان به هر دو شبکه متصل شد.

 متأسفانه یکی از خواسته‌های ما در همین مرحله برباد می‌رود زیرا برنامه پنل مدیریتی همان نسخه قبلی با رنگ شناخته شده نارنجی و کمترین المان‌های گرافیکی کاربرپسند است. دی‌لینک می‌توانست طراحی این محصول خود را کامل کند و این پنل را به نسخه‌های به‌روزتری ارتقا دهد (طراحی این پنل به سال 2007 و نخستین سری روترهای گیمینگ این شرکت برمی‌گردد). قاعدتاً نخستین تنظیمات باید برای دو شبکه بی‌سیم تعریف SSID و رمزعبور جدید باشد. در ویزارد نصب شما مجبورید که از یک رمزعبور برای هر دو شبکه استفاده کنید که مشکل بزرگی به شمارمی‌رود.
بعدها در بخش تنظیمات پیشرفته شبکه بی‌سیم می‌توانید برای هر شبکه یک رمزعبور جداگانه تعریف کنید.  در این پنل فهرست بلند بالایی از قابلیت‌ها و امکانات برای مسیریابی(Routing)، شبکه‌های بی‌سیم، اشتراک‌گذاری اطلاعات و موارد دیگر می‌بینید که امکان نام بردن آن‌ها در این مقاله نیست اما می‌توان به کاربر این اطمینان را داد که عمده تنظیمات مورد نیاز به همراه قابلیت‌های پیشرفته مالتی‌مایی مانند VPN ،SPI ،NAT،UPnP، WMM ،iTunes Server SharePort Plus ،DLNA ،QoS و IPv6 قابل دسترسی هستند (شکل6).

شکل 6: نمايي کلي از پنل مديريتي دستگاه و قابليت‌ها و امکاناتي که براي کاربر فراهم شده است.

بنابراین، نصب و راه‌اندازی این روتر در ابتدای امر سخت و پیچیده و ترسناک به‌نظر می‌رسد اما در عمل بسیار ساده‌تر از تصور است و به راحتی با پنل مدیریتی آن می‌توان هر دو شبکه بی‌سیم را پیکربندی و برای استفاده کاربران در شبکه مهیا کرد. روی دیسک همراه دانگل D-Link DWA-182 که برای ارزیابی این روتر استفاده شد نرم‌افزار D-Link Wireless Connection Manager ارائه شده است که برای کاربران این برند آشنا است. این نرم‌افزار علاوه‌بر نصب درایورهای دستگاه روی ویندوز، قابلیت‌هایی مانند مانیتورینگ شبکه، وضعیت سیگنال و کانال‌های فرکانسی دستگاه را می‌دهد و می‌توان برخی از تنظیمات اولیه شبکه‌های بی‌سیم را با استفاده از آن انجام داد.

بررسی و ارزیابی
برای بررسی سیگنال‌دهی و سرعت انتقال اطلاعات روی هر دو شبکه این روتر دو بانده مبتنی‌بر استاندارد 802.11ac از نرم‌افزارهای inSSIDer و Passmark Performance Test 8 و دانگل D-Link DWA-182 استفاده کردیم که جزء خانواده AC1200 است و حداکثر از سرعت 1.2 گیگاهرتز پشتیبانی می‌کند. سعی کردیم برای هر دو شبکه آزمایش‌های قدرت‌سنجی سیگنال‌ها در فاصله‌های مختلف و سرعت انتقال اطلاعات را تکرار کنیم و در شرایط مختلف به ارزیابی دو فرکانس کاری این روتر بپردازیم. همچنین برای ارزیابی سرعت خواندن و نوشتن روی دستگاه ذخیره‌سازی متصل به درگاه USB 3.0 روتر از نرم‌افزار NASPT استفاده کردیم و با دو فرمت FAT32 و NTFS آزمایش‌ها‌ را انجام دادیم. شکل 8 وضعیت سیگنال‌دهی دو شبکه را نشان می‌دهد. در فرکانس 5 گیگاهرتز سیگنال‌ها پایدارتر و دارای امتیاز بیشتری هستند (100 امتیاز) اما در فرکانس 2.4 گیگاهرتز سیگنال‌ها اعوجاج بیشتری دارند و با وجود نزدیک بودن به دستگاه روتر امتیاز 72 را کسب کردند.

 شکل 7: مقايسه توان سيگنال‌دهي دو شبکه 2.4 و 5 گيگاهرتز

این وضعیت در فواصل مختلف بیش‌تر نمود می‌یابد و در فواصل طولانی‌تر مانند 10 و 15 متر فرکانس‌های 5 گیگاهرتز پایدارتر هستند. تا حدودی این نتیجه‌گیری که فرکانس 5 گیگاهرتز سیگنال‌دهی بهتری دارد قابل قبول است. یکی از مزایای استاندارد 802.11ac نسبت به استاندارد 802.11n افزایش محدوده پوشش‌دهی و افزایش توان سیگنال‌دهی است. نکته دیگری که از این آمار و ارقام می‌توان به دست آورد، سیگنال‌دهی خوب روتر در مجموع دو فرکانس است.
در این دستگاه در مجموع شش آنتن داخلی استفاده شده است که با توجه به نوع چینش آن‌ها و ویژگی تقویت‌کنندگی می‌توانند شبکه بی‌سیم قدرت‌مندی را مدیریت کنند و برای کاربری‌های مالتی‌مدیا و کلاود جوابگو باشند. در آزمایش‌های سرعت نیز نتایج جالبی بدست آمد. در فاصله دو تا 5 متر میانگین سرعت روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز برابر 23.19  مگابایت در ثانیه (185.52 مگابیت در ثانیه) به‌دست آمد در حالی که روی فرکانس 5 گیگاهرتز این سرعت به 54.83 مگابایت (38.64 مگابیت در ثانیه) می‌رسید. این سرعت با توجه به در نظر گرفتن دانگل شبکه AC1200 بسیار خوب است. در فاصله 5 تا 10 متری سرعت‌ها کمی افت می‌کنند اما نه در حدی که توی ذوق بزند و ناامید شوید. روی فرکانس 2.4 گیگاهرتز میانگین سرعت 10.56 مگابایت در ثانیه و روی فرکانس 5 گیگاهرتز برابر 34.21 مگابایت در ثانیه است.

 شکل 8: مقايسه پايداري سيگنال‌ها در دو شبکه 2.4 و 5 گيگاهرتز

در فاصله بالای 10 متر سرعت شبکه با فرکانس 2.4 گیگاهرتز افت شدیدی دارد و به حدود 5 مگابایت می‌رسد اما سرعت روی شبکه با فرکانس 5 گیگاهرتز در حدود 15 مگابایت در ثانیه است. در مجموع می‌توان سرعت انتقال اطلاعات توسط این روتر را امتیاز خوبی داد. اگر دستگاه‌های درون شبکه همگی در خانواده AC1750 باشند سرعت‌های بالاتری هم به‌دست می‌آید؛ چنان‌که در ارزیابی‌های سایت‌های مختلف از این محصول سرعت‌های 800 مگابیت در ثانیه روی فرکانس 5 گیگاهرتز هم به ثبت رسیده است. در آزمایش خواندن و نوشتن روی هارددیسک اکسترنال متصل به درگاه USB 3.0 برای فرمت FAT32 سرعت خواندن 21 مگابایت در ثانیه و سرعت نوشتن 16 مگابایت در ثانیه به‌دست آمد. همین نتایج روی فرمت NTFS به ترتیب برابر 12.8 مگابایت و 9.6 مگابایت در ثانیه هستند که در مقایسه با نتایج دیگر روترهای دارای USB 3.0 بهتر بوده و سرعت‌های خوبی به‌شمار می‌روند. به همین دلیل می‌توانید روی قابلیت‌های کلاود و ذخیره‌سازی اطلاعات یا استریم مالتی‌مدیا از روی دستگاه‌های ذخیره‌سازی به روی شبکه حساب ویژه‌ای باز کنید.

حرف آخر
روتر دوبانده DIR-868L نیمه‌های سال 2013 روانه بازارهای جهانی شده و چندماهی است که در ویترین فروشگاه‌های محصولات شبکه ایران یافت می‌شود، در حالی که بسیاری از شرکت‌ها هنوز درگیر استاندارد 802.11n هستند، یافتن روتری با استاندارد 802.11ac آن هم از خانواده AC1750 در ایران یک امتیاز به شمار می‌رود.مهم‌ترین قابلیت روترهای این‌چنینی فراهم‌سازی دو شبکه همزمان روی دو فرکانس مجزا است که به کاربران شبکه اجازه می‌دهد به هریک از این شبکه‌های بی‌سیم متصل شده و با دیگر تجهیزات شبکه در ارتباط باشند. فارغ از طراحی چشم‌نواز و متفاوت، این دستگاه از سخت‌افزار و امکانات نرم‌افزاری کاملی بهره می‌برد و در ارزیابی‌ها هم نتایج و کارایی خوبی از خود نشان داد به طوری که سیگنال‌دهی و سرعت تبادل اطلاعات آن قابل قبول است و به وضوح از یک روتر با استاندارد 802.11n متمایز نشان می‌دهد.
قیمت مناسب این محصول برگ برنده دیگری است که نسبت به سایر رقبا دارد. قیمت دلاری این روتر در حدود 150 دلار است که نسبت به قیمت‌های بالای 200 دلاری روترهای مشابه دیگر ارزان‌قیمت‌تر است. در یک جمع‌بندی می‌توان گفت با یکی از بهترین روترهای 802.11ac بازار روبه‌رو هستیم که جهش چشم‌گیری نسبت به روترهای نسل قبل ایجاد کرده و تجربه جدید لذت‌بخشی از کار با شبکه‌های بی‌سیم پرسرعت فراهم می‌کند. شرکت دی‌‌لینک می‌تواند بهبودهایی در این محصول از نظر کارایی و پنل مدیریتی بدهد و با افزودن تعداد بیشتری درگاه USB 3.0 و آنتن‌های خارجی به سوی تولید یک محصول رؤیایی پیش برود.