این مطلب بخشی از پرونده ویژه «آینده کلاود و مراکزداده» منتشر شده در شماره ۱۸۴ ماهنامه شبکه است. برای دانلود کل پرونده ویژه به روی این لینک کلیک کنید.
هماکنون، پرسشها و شبهاتی درباره کلاود مطرح شده است که برخی از آنها ریشه در دیدگاههایی دارند که در گذشته مطرح بوده است. در حالیکه در سالهای اخیر بخش بزرگی از ایرادات برطرف شدهاند و طیف گستردهای از امکانات به رایانش ابری افزوده شدهاند، نویسندگانی همچون نیک هیث از سایت زد دینت این پرسش را مطرح کردهاند: «با توجه به محدودیتهای کلاود، اگر نمیخواهید از کلاود عمومی استفاده کنید، آیا کلاود باید وجود داشته باشد یا نه؟» به نظر این پرسش کمی افراطگرایانه است، به دلیل اینکه همگی با فرصتها و امکاناتی که کلاود در اختیارمان قرار داده است، آشنا هستیم. اما پرسشی که چندی است بسیاری از صاحبنظران دنیای فناوری مطرح کردهاند، این است که آیا فناوری اطلاعات هیبریدی آنگونه که ادعا کرده است، میتواند به سازمانها برای انجام و سادهتر کردن کارها و کاهش هزینهها کمک کند. در این مقاله بهطور کوتاه به این پرسش پاسخ خواهیم داد.
Hybrid IT چیست؟
بعضی مواقع Hybrid IT و hybrid cloud به جای یکدیگر استفاده میشوند، اما به این نکته توجه کنید که کلاود هیبریدی به زیرساخت کلاودی اشاره دارد که فروشنده ارائه میکند. اما Hybrid IT رویکردی در محاسبات سازمانی است که در این روش سازمان تعدادی از منابع فناوری اطلاعات خود را به صورت درونسازمانی آماده کرده و مدیریت میکند، در حالی که برای برخی از کارهای خود از سرویسهای کلاودمحور استفاده میکند. استراتژی فناوری اطلاعات هیبریدی به سازمانها اجازه میدهد ضمن حفظ رویکرد متمرکز خود در زمینه حاکمیت فناوری اطلاعات، از فرصتهایی که رایانش ابری در اختیارشان قرار میدهد نیز استفاده کنند. سه نیروی محرکه قدرتمندی که باعث شدهاند به فناوری اطلاعات ترکیبی توجه شود، عبارتند از:
• نیاز سازمان به حفظ کنترل بر دادهها
• مقرونبهصرفه بودن مؤلفههای کلاود همچون نرمافزار در قالب سرویس، فضای ذخیرهسازی در قالب سرویس و مانند آن
• تمایل به ایجاد دپارتمان فناوری اطلاعات برای پاسخگویی سریع به تغییراتی که بهسرعت در دنیای کسبوکار رخ میدهد و سازمانها را ملزم میسازد خود را با آن هماهنگ کنند.
در مجموع، استراتژی فناوری اطلاعات ترکیبی، به معنای انتقال تعدادی از سرویسهای فناوری اطلاعات به سمت کلاود است، در حالیکه برخی از سرویسهای حیاتی همچنان در خود سازمان میزبانی شوند. این استراتژی میکوشد به سازمانها بهترینهای هر دو حوزه را پیشنهاد کند. کارشناسان پیشبینی کردهاند که این استراتژی آینده دنیای فناوری را رقم خواهد زد. اما چالشی که پیش روی این استراتژی قرار دارد، به برخی تصورات غلط و همچنین نگرانیهایی بازمیگردد که درباره عملکرد این استراتژی وجود داشته و مانع از همهگیر شدن آن شده است. در این قسمت سه مورد از شایعترین افسانههای فناوری اطلاعات ترکیبی را بررسی میکنیم که ریشه در باورهای گذشته دارند و امروزه منسوخ شدهاند.
تصور غلط شماره یک
کلاود قادر نیست سطح یکسانی از عملکرد و در دسترس بودن را همانند زیرساخت استقرار سازمانی ارائه کند
به نظر میرسد ردپایی از حقیقت در چنین دیدگاهی وجود دارد. اما شبیه به اکثر افسانهها، تفکری است که دیگر ریشه در واقعیت ندارد. چند سال پیش، زمانی که رایانش ابری تازه کار خود را آغاز کرده بود، با دو مشکل بزرگ روبهرو بود: اول اینکه عملکرد آن پایدار نبود و دوم آنکه در مقیاس بالا در دسترس قرار نداشت. همچنین به دلیل تصویب برخی قوانین دستوپاگیر، دسترسی راحت به این فناوری آنگونه که باید، امکانپذیر نبود. اما با بلوغ طبیعی این فناوری و ظهور مکانیزمهای نظارتی بر عملکردهای حیاتی کلاود و ابزارهای مدیریتی و تنظیمکننده، سازمانها به این حقیقت آگاه شدند که کلاود ضمن حفظ بازدهی و کارایی، میتواند به در دسترسپذیرترین نیازها، حتی نیازهایی که در خصوص تعدادی از پرکاربردترین برنامههای کاربردی مطرح است، پاسخ مثبت دهد. شاید بارزترین مثالی که در این زمینه میتوان به آن اشاره کرد، ابزارهای گرافیکی شرکت ادوبی است که در بستر کلاود در اختیار کاربران قرار میگیرد.
کلاود ضمن حفظ بازدهی و کارایی، میتواند به در دسترسپذیرترین نیازها پاسخ مثبت دهد.
اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. در آن سالها کلاود سامانههای ذخیرهساز بهاشتراکگذاشتهشده را در اختیار کاربران قرار میداد. اما این سامانهها با دو مشکل عمده مواجه بودند: اول آنکه عملکرد آنها کاملاً پیشبینیناپذیر بود و دوم اینکه در بعضی مواقع با کندی دسترسی همراه بودند. اما معماری این روزهای سامانههای ذخیرهساز کلاود کاملاً با گذشته متفاوت شده است. در بیشتر موارد آنها بر پایه دیسکهای حالت جامد (SSD)، سامانههای ذخیرهساز بهینهشده، عملکرد تضمینشده و شاخصه 48000 IOPS (نرخ ورودی/ خروجی در هر ثانیه) بهترین بازدهی را برای اکثر فرایندهای سازمانی ارائه میکنند. چند سال پیش خرابی یا قطع ارتباط در کلاود موضوعی عادی تلقی میشد، اما امروزه موافقتنامه سطح خدمات (SLAs) سرنام Service Level Agreements، در تعامل با سادهسازی تنظیمات و ارائه نسخههای پشتیبان، سامانههای آمادهبهکار و ماندگاری دادههای ذخیرهسازیشده در کلاود در دسترس سازمانها قرار دارد. مواردی که به آنها اشاره شد، نه تنها فراتر از آن چیزی است که دپارتمانهای فناوری اطلاعات به آن نیاز دارند، بلکه میتوانند بهطور معمول همانند سامانههای درون سازمانی در دسترس باشند. با وجود این، متخصصان فناوری اطلاعات همچنان مسئولیت نظارت بر عملکرد کلی سیستم و در دسترس بودن آن را عهدهدار هستند. بر همین اساس، ضروری است با استفاده از ابزارهای جامع مدیریت عملکرد، نظارت دقیقی بر منابع رقابتی و تنگناها اعمال شود تا تصمیمات استراتژیک بر مبنای حجم کارها بهدرستی اتخاذ شوند.
تصور غلط شماره دو
حرکت به سوی محیط ترکیبی بیش از اندازه گران است
در برخی موارد، ممکن است اینگونه استنباط شود که مهاجرت به سمت کلاود هزینههای سنگینی به همراه خواهد داشت. اما در اکثر موارد، عکس این قضیه صادق است. انعطافپذیری فناوری اطلاعات هیبریدی به سازمانهای فناوری اطلاعات این توانایی را میدهد تا پیش از اتخاذ هرگونه تصمیمی، با زیر نظر گرفتن فاکتورهایی همچون منابع مرتبط با فعالیتها، امنیت، بازدهی موردنیاز و درخواستهای احتمالی دیگر، به نتیجهگیری کلی برسند که مهاجرت به سمت کلاود بهتر است یا اینکه وضعیت استقرار سازمانی فعلی حفظ شود. هزینههایی که کلاود عمومی به سازمانها وارد میکند، در مقایسه با عملکردی که ارائه میکند، قابل قبول است. در نتیجه سازمانها میتوانند به جای آنکه در صدد سرمایهگذاری روی سختافزار فیزیکی خود باشند، سختافزاری که ممکن است فراتر از منابع مورد احتیاج آنها باشد، بهراحتی سرویسهای کلاود یا زیرساخت مدنظر خود را خریداری کنند. اگر هزینه، دغدغه بزرگ یک سازمان باشد، این سازمان نه تنها باید ساختارهای قیمتگذاری را که در موافقتنامه سطح خدمات که ارائهدهندگان خدمات ابری در اختیارش قرار میدهند، کامل و جامع بررسی کند، بلکه باید از ابزارهای مدیریتی و نظارتی بهمنظور ردیابی حجم کاری تخصیصیافته و از معیارهای در دسترس برای بررسی سختافزار مستقر در سازمان استفاده کند.
آمارها نشان میدهد حدود 50 درصد از هزینههای زیرساختی یک دپارتمان فناوری اطلاعات، ممکن است به دلیل برنامهریزی نادرست و همچنین اشتباه در زمینه محاسبه ظرفیت، بیدلیل مصرف شده باشد.
آمارها نشان میدهد حدود 50 درصد از هزینههای زیرساختی یک دپارتمان فناوری اطلاعات، ممکن است به دلیل برنامهریزی نادرست و همچنین اشتباه در زمینه محاسبه ظرفیت، بیدلیل مصرف شده باشد. در نهایت، تعامل سازنده با ارائهدهندگان سرویسهای کلاود و استقرار دادهها در محیطهای کلاود، توأمان با دادههایی که درون یک سازمان میزبانی میشوند، به سازمان کمک میکنند به دستاوردهای مهمی همچون پیادهسازی برنامهای مقرونبهصرفه و یک استراتژی فناوری اطلاعات کارآمد که از تراز بهتری برخوردار و همسو با اهداف کسبوکار سازمان باشد، دست یابد.
تصور غلط شماره سه
کلاود حاکمیت را از میان میبرد و مخاطرات امنیتی به وجود میآورد
یکی دیگر از تصورات نادرست نشأتگرفته از روزهای اولیه عرضه رایانش ابری، به این تفکر اشاره دارد که سفارشیسازی کمتری در حوزه رایانش ابری وجود دارد و دپارتمانهای فناوری اطلاعات، از نظر مدیریتی و دسترسی، کنترل بسیار محدودی در اختیار دارند. با وجود اینکه حرکت برنامهها و حجم کارها به سمت کلاود کنترل بر بعضی کارها را غیرممکن میکند، بهویژه در خصوص نگهداری روزانه، اما امروزه سازمانها آزادی بیشتری برای پیادهسازی راهحلهایی دارند که به آنها نیازمند هستند. ارائهدهندگان کلاود نیز در تلاشند تا موانع پیش روی بهکارگیری سرویسهای کلاود را برطرف کنند.
بدیهی است متخصصان فناوری اطلاعات، پیش از آنکه وظایف خاص یا دادههای خاص را به سمت سرویسدهندگان کلاود سرازیر کنند، نباید از تلاش برای دريافت اطلاعات و مستندات لازم بهمنظور بررسي برنامهها و طرحها و تحلیل و بررسی موشکافانه و راستیآزمایی (Due Diligence) در خصوص سرویسهای ارائهشده دست بردارند. این کار نه تنها مانع میشود که هزینههای ناگهانی و مکمل آنها را غافلگیر کند، بلکه به متخصصان در افزایش درک آنها از ارائهدهنده داخلی یا خارجی که انتخاب خواهند کرد و همچنین برترین و جدیدترین سرویسها و قابلیتهایی که باید انتخاب کنند، کمک خواهد کرد. درک درست موافقتنامه سطح خدمات، بررسی مجدد معماری پیشنهادشده و آگاه بودن از برنامهریزی نگهداری که ممکن است بر روند کاری آنها تأثیرگذار باشد، باید پیش از انتخاب یک سرویسدهنده بررسی شوند.
سازمانهایی که درک درستی از موارد یادشده داشته باشند، این فرصت را خواهند داشت تا از مزایایی که به دلیل راهحلهای کلاود عمومی در اختیارشان قرار میگیرد، لذت ببرند؛ همچون دسترسی آسان، طیف گستردهای از سرویسهای آزمایششده توسط گروهی از مهندسان، سرویسهایی با کیفیت تضمینشده و افزایش بهرهوری. البته زمانیکه به حاکمیت دادهها اشاره میکنیم، مفاهیمی همچون امنیت و انطباقپذیری هیچگاه فراموش نخواهند شد. درست است که این سه معیار همواره باید در کانون توجه و در صدر اولویتها باشند - دادهها هیچگاه صددرصد در امنیت نخواهند بود- اما باید به این نکته توجه کنیم که زیرساخت و مکان دادهها موضوعاتی هستند که کمتر از فاکتورهایی همچون در دسترسپذیر بودن به آنها توجه میشود.
باید به این نکته توجه کنیم که زیرساخت و مکان دادهها موضوعاتی هستند که کمتر از فاکتورهایی همچون در دسترسپذیر بودن به آنها توجه میشود.
در حقیقت، هر چیزی که به صورت خارجی در دسترس باشد، خواه سرورهایی در یک اتاق سرور یا یک کلاود، به احتمال زیاد به یک اندازه در معرض حملات قرار میگیرند. با این حال، نه فقط اعداد روی کاغذ نشان میدهند که کلاود از کمترین نرخ رخنهها برخوردار است، بلکه سرتیتر خبرها نیز نشان میدهد که رخنههای امنیتی سطح بالای خیلی کمتری در طول این سالها در کلاود عمومی شناسایی شدهاند. اما در مقابل رخنههای مرتبط با دادههای درونسازمانی بهطور پیوسته در حال رشد هستند. شایان ذکر است بیشتر ارائهدهندگان خدمات ابری بزرگ در حال حاضر برنامههای انطباقی را برای هماهنگی بیشتر با سیاستهایی همچون SOX ،FEDRAMP ،PCI DSS ،HIPAA و... به مرحله اجرا در آوردهاند. برای اینکه اطمینان حاصل کنید دادههای قرارگرفته در فضای کلاود به شکل محافظتشدهای میزبانی میشوند، سازمانهای فناوری اطلاعات باید با خطراتی که ممکن است دادهها را تهدید کنند، کاملاً آشنا باشند. شرکتها باید مقررات امنیتیای را که ارائهدهنده سرویس کلاود استفاده میکند، همراه با گواهینامه اعطاشده به سرویسدهنده با دقت بررسی کرده و این مقررات را با حجم کاری سازمان خود ارزیابی کنند. بعد از مطالعه و بررسی مواردی که به آنها اشاره شد، سازمانها میتوانند با ارائهدهنده کلاود انتخابی خود نشست بگذارند و تمامی الزامات مرتبط با حجم کاری و ایمنسازی دادهها را در آن قرارداد قید کنند. اگر ارائهدهنده کلاود نمیتواند امنیت مدنظر سازمان را پیادهسازی کند، میتواند بهراحتی کنار گذاشته شود.
در نهایت
با وجود اینکه فناوری اطلاعات ترکیبی به عنوان آینده دنیای فناوری شناخته شده و واقعیتی است که بهزودی اکثر کسبوکارها با آن روبهرو خواهند شد - به شرط آنکه از مدتها قبل این کار را انجام نداده باشند- تصمیمگیری درباره اینکه چه بخشیهایی از زیرساخت یک سازمان میتواند به سمت کلاود متمایل شود، باید بهآرامی انجام شود. متخصصان فناوری اطلاعات درباره اینکه کدام سامانهها، بانکهای اطلاعاتی و برنامهها گزینههای بهتری هستند که باید به صورت درونسازمانی نگهداری شوند و کدامیک باید به خارج از مرکز داده سازمان منتقل شوند، بهطوری که از مزایای فناوری اطلاعات ترکیبی استفاده کنند، باید محتاط باشند.
با توجه به بلوغ و تکامل این روزهای بازار کلاود و ابزارهایی که هر دو گروه ارائهدهندگان و فروشندگان بخش ثالث برای مدیریت و نظارت دقیقتر بر برنامههای کاربردی در اختیار سازمانها قرار میدهند، قابلیتهای کلاود در خصوص حفظ عملکرد، هزینه، حاکمیت و مفاهیم امنیتی نباید بر اساس مفروضات قدیمی و منسوخشده بیارزش، سنجیده شود.
==============================
شاید به این مقالات هم علاقمند باشید:
ماهنامه شبکه را از کجا تهیه کنیم؟
ماهنامه شبکه را میتوانید از کتابخانههای عمومی سراسر کشور و نیز از دکههای روزنامهفروشی تهیه نمائید.
ثبت اشتراک نسخه کاغذی ماهنامه شبکه
ثبت اشتراک نسخه آنلاین
کتاب الکترونیک +Network راهنمای شبکهها
- برای دانلود تنها کتاب کامل ترجمه فارسی +Network اینجا کلیک کنید.
کتاب الکترونیک دوره مقدماتی آموزش پایتون
- اگر قصد یادگیری برنامهنویسی را دارید ولی هیچ پیشزمینهای ندارید اینجا کلیک کنید.
نظر شما چیست؟