آشنایی با مهم‌ترین توزیع‌های لینوکسی سال 2021

1. اوبونتو 20.10

هیچ توزیعی به اندازه اوبونتو منظم و دقیق نیست. اوبونتو مطابق با برنامه‌ریزی‌های مشخص و از پیش مشخص شده، نسخه‌های جدید را ارائه می‌کند که قابلیت اجرا روی تمامی کامپیوترهای دسکتاپی را دارد. بنابراین اگر صاحب یک کامپیوتر قدیمی باشید، بازهم امکان اجرای این توزیع روی کامپیوتر شخصی فراهم است. اوبونتو 20.10 با ارائه طیف گسترده‌ای از قابلیت‌های کاربردی جوابگوی سلایق مختلف است. درست است که اوبونتو در گروه توزیع‌هایی با پشتیبانی کوتاه‌مدت است، اما به دلیل پوسته گنوم 2.28 می‌توان آن‌را در گروه نسخه‌های با پشتیبانی طولانی‌مدت توصیف کرد. جدیدترین نسخه از پوسته گنوم، یک محیط دسکتاپ با عملکرد مطلوب و قابلیت اطمینانی ارائه می‌کند که کمتر توزیعی یک چنین قابلیت‌هایی را ارائه می‌کند. اوبونتو 20.10 به لحاظ پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی، امکان سازمان‌دهی بهتر کارها، پشتیبانی از اثر انگشت، پیمایش صفحه لمسی با دقت بالا و قالب‌های پیش‌فرض یک سیستم‌عامل کامل به شمار می‌رود. پشتیبانی بی نظیر از سخت‌افزارها، امکان سفارشی‌سازی عملکردهای مختلف و مهم‌تر از همه، وجود انجمن‌های کاربری قدرتمند باعث شده تا هزاران نفر در سراسر جهان در زمان بروز مشکل به شما کمک کنند. 

2. پاپ او اس 20.10

توزیع Pop!_OS در مدت زمان کوتاهی توانسته است به یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های دنیای لینوکس تبدیل شود. اولین دلیل این است که توزیع فوق بر مبنای اوبونتو است و از مهم‌ترین ویژگی‌های System76 پشتیبانی می‌کند تا بتواند به‌راحتی روی سخت‌افزارهای System76  اجرا شود. system76 شرکت فعال در زمینه تولید لپ‌تاپ‌ها، سامانه‌های دسکتاپی و سرورهای مبتنی بر لینوکس است. لپ‌تاپ‌های این شرکت به ویژه سری Serval WS یکی از قدرتمند‌ترین محصولات لینوکسی بازار هستند که از کارت‌های گرافیک سری GeForce RTX 20 انودیا و پردازنده‌های نسل نهم Core i5، i7 و i9 بهره می‌برند. تراشه‌هایی که به 9 تا 16 مگابایت حافظه کش و شش یا هشت هسته پردازشی مجهز هستند. با این توصیف مشاهده می‌کنیم که معماری توزیع پاپ او اس به گونه‌ای است که به راحتی از سخت‌افزارهای قدرتمند و روز بازار پشتیبانی می‌کند. نسخه جدید توزیع فوق، برخی ویژگی‌هایی که در نسخه 20.04 معرفی شدند را کامل‌تر کرده تا تجربه کاربری خوبی به مصرف‌کننده القا کنند. به‌طور مثال، افزونه‌های tiling به آن اضافه شدند تا یکی از بهترین سیستم‌عامل‌های جهان در زمینه مدیریت پنجره‌های tiling باشد، به‌طوری که کاربر با کلیک قادر است به نسخه گنوم یا tiling سوییچ کرد. پاپ او اس توزیع دسکتاپی ساده و روانی است که هر کاربری قادر به استفاده از آن است. 

3. فدورا 33

همیشه توزیع فدورا یکی از محبوب‌ترین توزیع‌ها نزد کاربران لینوکس بوده و با ارائه طیف گسترده‌ای از قابلیت‌های کاربری یک سیستم‌عامل قدرتمند سروری به شمار می‌رود. با این‌حال فدورا 33 چند ویژگی منحصر به فرد را معرفی کرد که نشان دهد توزیعی است که اگر روی یادگیری آن سرمایه‌گذاری کنید ضرر نمی‌کنید. یکی از این قابلیت‌های کاربردی پشت سر گذاشتن سیستم فایلی ext3/4 و حرکت به سوی BTrfs است. سیستم فایلی جدید عملکرد بهتری در فشرده‌سازی فایل‌ها و کپی در نوشتن دارد. در حال حاضر ویژگی Brtfs تنها در هسته توزیع فدورا قرار دارد، اما به زودی در تمامی این سیستم‌عامل در دسترس خواهد بود.  این توزیع در نسخه جدید به سیستم رزرو نام دامنه‌های DNS سوییچ کرده که برای کاربران دسکتاپ چندان کاربردی ندارد. در نهایت فدورا 33 سیستم zRAM را جایگزین سامانه پارتیشن سوایپ کرد تا عملکرد سامانه به میزان قابل توجهی بهبود پیدا کند. با اضافه کردن پوسته گنوم 2.28 به این توزیع، فدورا بدون نیاز به هیچ افزودنی، یک سیستم‌عامل دسکتاپ قدرتمند است. 

4. او ایکس لینوکس همراه با پوسته KDE

اگر با کاربران قدیمی دنیای لینوکس صحبت کنید به شما اعلام می‌کنند که توزیع‌های مبتنی بر پوسته KDE دیگر جذابیت سابق را ندارند، اما توزیع لینوکسی MX Linux تغییر اساسی در این زمینه به وجود آورده است. اکنون که توسعه‌دهندگان پوسته KDE موافقت کردند بخش زیادی از ویژگی‌های نه چندان جذاب این توزیع را کنار بگذارند و قابلیت‌های کارآمدی ارائه کنند، مشاهده می‌کنیم که خروجی کار مطلوب شده است. این برای اولین بار است که در نظر داریم KDE را با Xfce مقایسه کنیم و در شناسایی تفاوت‌های این دو پوسته با مشکل روبرو شدیم. توزیع لینوکسی ام ایکس بر مبنای Debian Buster است و پایداری خوبی دارد. این توزیع شامل ویژگی Advanced Hardware Support است که مخزنی قدرتمند برای کاربران در زمینه نصب برخی موجودیت‌ها نظیر پشته‌های گرافیکی، چهارچوب‌ها و به‌روزرسانی‌های برخی سخت‌افزارها، درایورهای xorg و موارد این چنینی ارائه می‌کند. ویژگی مثبت و شاخص دیگر توزیع فوق پشتیبانی از ویژگی‌های قدیمی است تا کاربران بتوانند بر مبنای تجارب قدیمی برخی کارها را انجام دهند. به‌طور مثال، این امکان فراهم است تا از مدیر پیش‌فرض لینوکس استفاده کرد و به راحتی بتوان به Root Actions دسترسی داشت. 

5. مانجارو لینوکس

توزیع مانجارو توسط تیم Arch Linux برای کاربران توسعه داده شده است. اگر کاربر دنیای لینوکس هستید، زمانی‌که نام Arch Linux را مشاهده می‌کنید به خوبی می‌دانید آرچ یک توزیع عادی نیست. به عبارت دقیق‌تر این توزیع لینوکسی برای کاربران حرفه‌ای طراحی شده است، اما توزیع مانجارو با هدف غلبه بر این پیچیدگی‌ها ارائه شده تا توزیع آرچ را برای همه کاربران در دسترس قرار دهد و امکان نصب و استفاده ساده از آن فراهم شود. دقیقا مشابه با کاری که اوبونتو برای لینوکس انجام داد، اکنون مانجارو برای آرچر انجام می‌دهد. با این‌حال، توزیع مانجارو ویژگی‌ها و جذابیت‌های زیادی برای کاربران دارد. کاربران جدید لینوکس در مانجارو می‌توانند میان پوسته‌های گنوم، KDE، Xfce، Lxqt، Awesome، bspwm، Connamon، Deepin، i3، Lxde و Mate سوییچ کنند. هنوز برخی از پیچیدگی‌های معماری توزیع آرچر در مانجارو دیده می‌شود، بنابراین کاربران باید مدت زمانی را صرف یادگیری ریزه‌کاری‌های این توزیع کنند. 

6. دبیان

دبیان از قدیمی‌ترین توزیع‌های لینوکسی است که به دلیل پایداری زیادی که دارد هر ساله در فهرست محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکسی قرار می‌گیرد. سیستم‌عامل‌های بزرگی نظیر اوبونتو بر مبنای دبیان هستند. دبیان شامل مخازن‌، نرم‌افزارهای مدیریت بسته و جامعه‌ای فعال از کاربران است. بنابراین پشتیبانی بسیار خوبی از این توزیع به عمل می‌آید. دبیان به مخازن آنلاین که حاوی بیش از 51000 بسته است دسترسی دارد. دبیان شامل برنامه‌های رایگان محبوبی نظیر LibreOffice ، مرورگر وب  فایرفاکس، Evolution، K3b ، پخش‌کننده VLC ، ویرایشگر تصویر GIMP  و نمایشگر سند Evince است. علاوه بر این دبیان یک انتخاب محبوب برای سرورها است. به‌طور معمول، دبیان هر دو سال یکبار عرضه می‌شود و هر نسخه به مدت سه سال به شکل رسمی پشتیبانی می‌شود. در دبیان مدیریت بسته‌ها توسط DPKG انجام می‌شود. علاوه بر این شما می‌توانید از APT نیز استفاده کنید و به شکل ساده‌تری با بسته‌ها کار کنید و از مخازن آنلاین بسته‌های مختلفی را دانلود، نصب و راه‌اندازی کنید. 

7. OpenSUSE 

اوپن سوزه یکی دیگر از توزیع‌های محبوب لینوکسی است که برای توسعه‌دهندگان و سرپرستان سامانه‌ها طراحی شده و به همین دلیل از مکانیزم‌های امنیتی قدرتمندی استفاده می‌کند. این سیستم‌عامل لینوکسی به دو توزیع اصلی OpenSUSE LEAP و OpenSUSE Tumbleweed تقسیم می‌شود. LEAP از کد منبع SUSE Linux Enterprise استفاده می‌کند که پایداری این توزیع را بیشتر می‌کند و آن‌را برای کارهای تجاری مناسب می‌کند. نسخه‌های جدید این توزیع  سالانه عرضه می‌شوند و پشتیبانی سه ساله دارند. توزیع Tumbleweed به این صورت است که بسته‌های جدید به محض آزمایش اولیه جهت دانلود ارائه می‌شوند و به نوعی برای انجام فعالیت‌های روزانه مناسب هستند. اوپن سوزه همانند فدورا از توزیع‌های به‌نام لینوکسی است. 

8. Nitrux

اگر تازه‌واردی در دنیای لینوکس هستید، پیشنهاد می‌کنم اولین قدم را با توزیع نیتراکس (Nitrux) بر دارید. این توزیع بر پایه به‌کارگیری برخی از کاربردی‌ترین پروژه‌های منبع باز نظیر اوبونتو و دسکتاپ KDE Plasma طراحی شده و بر همین اساس یک توزیع ایده‌آل برای کاربران تازه وارد به دنیای لینوکس است. به‌طور مثال، طراحان Nitrux به جای آن‌که یک محیط دسکتاپ سفارشی برای این توزیع آماده کنند تصمیم گرفتند از همان ابتدا به قابلیت‌های منحصر به فرد KDE Plasma اعتماد کنند و برخی مولفه‌های KDE Plasma را بازطراحی کنند تا کاربران جدید بتوانند با سهولت بیشتری از توزیع فوق استفاده کنند. توزیع فوق با ارائه دو الگوی دسکتاپی به کاربران اجازه می‌دهد بر مبنای نیاز کاری دسکتاپ موردنظر را انتخاب کنند. Nitrux حتا برخی از برنامه‌های مدیریتی را سفارشی کرده تا کارهایی نظیر پیکربندی دیوارآتش و پشتیبان‌گیری بدون پیچیدگی‌های رایج انجام شود. علاوه بر این ده‌ها برنامه کاربردی ارائه کرده تا انجام برخی فعالیت‌های دسکتاپی ساده شود. محیط دسکتاپ توزیع نیتراکس بر مبنای دسکتاپ نومد و KDE پیاده‌سازی شده است. نیتراکس کاربران را تشویق می‌کند تا از فرمت AppImages در این توزیع استفاده کنند تا فرآیند نصب برنامه‌های اضافی با سهولت انجام شود، با این‌حال به کاربران اجازه می‌دهد از مدیریت فرمت پکمن آرچ استفاده کنند. لازم به توضیح است که AppImages در جعبه شن firejail راه‌اندازی می‌شود که باعث می‌شود نیتراکس از دسکتاپ معمولی لینوکس ایمن‌تر باشد. توزیع فوق انجمن فعالی دارد که می‌توانید در صورت بروز مشکل از اعضا این انجمن درخواست کمک کنید. با این حال، فقدان بخش مستندات اختصاصی یک امتیاز منفی برای این توزیع است. نیتراکس تنها روی کامپیوترهای مبتنی بر معماری 64 بیتی در دسترس است، اما می‌تواند علاوه بر کامپیوترهای مجهز به فناوری EFI، روی دستگاه‌های قدیمی‌تر مبتنی بر بایوس اجرا شود. 

9. elementary OS

توزیع المنتری یکی از زیبا‌ترین توزیع‌های ارائه شده برای کاربران لینوکس است. به لحاظ بصری و ظاهری شباهت زیادی میان توزیع فوق و macOS وجود دارد، اما تجربه کاربری روان و ساده‌ای ارائه می‌کند. بنابراین اگر از کاربران macOS هستید، در مدت زمان کوتاهی به این توزیع عادت می‌کنید. با توجه به این‌که توزیع فوق بر مبنای اوبونتو توسعه داده شده، بنابراین دسترسی به طیف گسترده‌ای از مخازن و برنامه‌ها برای توزیع فوق فراهم است. ویژگی‌های این توزیع تنها به جنبه‌های بصری خلاصه نمی‌شوند و توسعه‌دهندگان سعی کرده‌اند تغییرات قابل توجهی در این توزیع اعمال کنند، بنابراین می‌توان انتظار داشت با ارائه هر به‌روزرسانی قابلیت‌های کارآمدی در اختیار کاربران قرار بگیرد.

 10. Zorin OS

بدون تردید زورین بهترین توزیع برای کاربران سیستم‌عامل ویندوز است. پروژه سیستم‌عامل Zorin در سال 2008 و تنها با هدف ایجاد یک توزیع لینوکسی کاربر پسند آغاز شد. توسعه‌دهندگان تمایل داشتند سیستم‌عاملی طراحی کنند تا کاربران عادی بتوانند با سهولت از آن استفاده کنند و در عین حال از یک رابط کاربری آشنا استفاده کنند. این توزیع به ویژه برای کاربرانی که تجربه‌ کار با توزیع‌های لینوکسی را ندارند مناسب است، به ویژه کاربرانی که به سیستم‌عامل‌های محبوب ویندوز و macOS عادت دارند. زورین با ارائه برنامه سفارشی Zorin Appearance که محیط دسکتاپ Zorin's Gnome نامیده می‌شود به لحاظ شکل و عملکرد شباهت زیادی به ویندوز دارد. زورین در چند نسخه مختلف قابل استفاده است. سه نسخه رایج آن Core ،Lite و Education به شکل رایگان در دسترس کاربران قرار دارد. زورین مبتنی بر اوبونتو است و نسخه Core که نسخه استانداردی به شمار می‌رود شامل تمام برنامه‌های موردنیاز یک دسکتاپ معمولی است. اگر رایانه قدیمی دارید، می‌توانید از نسخه Lite که برای کامپیوترهای با سخت‌افزارهای نه چندان قدرتمند طراحی شده استفاده کنید. نسخه آموزشی همان‌گونه که از نامش پیدا است برای اهداف آموزشی آماده شده و شامل برنامه‌ها و ابزارهای محبوب آموزشی متن‌باز است. علاوه بر این سه نسخه، نسخه چهارمی نیز وجود دارد که Ultimate edition نام دارد و یک نسخه تجاری است. این نسخه چند ویژگی کاربردی ارائه می‌کند که بیشتر قابلیت‌های تقلید شده از سیستم‌عامل macOS هستند. علاوه بر این نسخه فوق دارای برنامه‌ها و بازی‌های مختلفی است. 

11.Kodachi

کوداچی (Kodachi) از توزیع‌های قدرتمند دنیای لینوکس است که تمرکزش بر امنیت و حریم خصوصی است. کوداچی برای افرادی طراحی شده که نگران حریم خصوصی خود هستند و به یک توزیع ایمن‌ و ناشناس نیاز دارند که اطلاعات مربوط به فعالیت‌های آن‌ها را به‌طور پنهانی ذخیره‌سازی نکند. جدیدترین نگارش کوداچی بر مبنای نسخه 18.04.5 توزیع Xubuntu  ساخته شده و از یک میزکار Xfce سفارشی استفاده می‌کند. کوداچی به انواع مختلفی از مکانیزم‌های حفاظتی و امنیتی تجهیز شده که قادر هستند به بهترین شکل از حریم خصوصی کاربران محافظت کنند. دسکتاپ سفارشی به گونه‌ای طراحی شده تا کاربران تازه‌وارد بدون مشکل خاصی بتوانند از قابلیت‌های بصری این توزیع استفاده کنند و به تمامی برنامه‌ها دسترسی داشته باشند. برای اطمینان از حفظ حریم خصوصی، قبل از انتقال به شبکه‌های محافظت شده، این توزیع تمامی ارتباطات را از طریق یک شبکه خصوصی مجازی به اینترنت متصل می‌کند. کاربرانی که تخصص کافی دارند به راحتی می‌توانند قابلیت‌های امنیتی این توزیع را به‌گونه‌ای تنظیم کنند تا برای اتصال به اینترنت از سرویس شبکه خصوصی مجازی اختصاصی خود استفاده کنند. کوداچی برای بهبود وضعیت امنیت از AppArmor برای ایزوله کردن برنامه‌ها استفاده می‌کند. علاوه بر این، چند ابزار محافظت از حریم خصوصی مانند VeraCrypt ، zuluCrypt ، KeePassXC و جعبه ابزار حذف متادیتا (MAT) برای حذف فراداده‌ها از فایل‌ها در توزیع فوق قرار گرفته است. ویژگی‌های امنیتی از پیش طراحی شده این توزیع به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قادر هستند اطلاعات درون حافظه اصلی کامپیوتر را پاک کنند تا اگر هکری موفق شد به سیستم کاربر نفوذ کند، این شانس را نداشته باشد تا اطلاعات درون حافظه اصلی را به شکل بلادرنگ رصد کند.

 12. OpenMediaVault

اگر به دنبال توزیعی برای دستگاه‌های NAS هستید، پیشنهاد می‌کنم از Open Media Vault  غافل نشوید. OMV یک توزیع مبتنی بر دبیان است که برای تبدیل یک کامپیوتر قدیمی بدون استفاده (یا حتا رزبری‌پای) به یک دستگاه ذخیره‌ساز متصل به شبکه (NAS) طراحی شده است. توزیع مذکور به سادگی نصب شده و به راحتی از طریق رابط کاربری بصری مبتنی بر مرورگر قابل مدیریت است. شما می‌توانید از OMV برای اتصال چند دیسک و بر مبنای معماری نرم‌افزاری RAID مدنظر خود استفاده کنید یا از هارددیسک‌ها به عنوان مخزنی ساده برای ذخیره‌سازی داده‌هایی استفاده کنید که قرار است از طریق شبکه و بر مبنای پروتکل‌های رایج شبکه نظیر SSH ، SMB / CIFS ، FTP ، Rsync و غیره در دسترس قرار بگیرند. علاوه بر این، گزینه فوق به شما کمک می‌کند با نصب و فعال کردن افزونه‌های مختلف عملکرد سرور ذخیره‌ساز تحت شبکه مبتنی بر توزیع OpenMediaVault را بهبود بخشید.