۷ ابزار برنامه‌نویسی ویژه کودکان

این مطلب یکی از مجموعه مقالات پرونده ویژه «آینده برنامه‌نویسی» است. برای دانلود کل پرونده ویژه اینجا کلیک کنید. 

در گذشته عده‌ای از کارشناسان بر این باور بودند که دنیای کامپیوتر برای بچه‌ها مناسب نیست یا قوه خلاقیت را در آن‌ها از بین می‌برد. اما این پرسش طرح می‌شود که آیا وقتی معمایی در مقابل یک فرد قرار می‌گیرد، آن فرد برای حل این معما تلاش نمی‌کند و سلول‌های خاکستری مغز خود را مورد استفاده قرار نمی‌دهد؟ آیا یادگیری جدول ضرب چیزی فراتر از برنامه‌نویسی است؟ چه موافق باشید چه مخالف، امروزه کودکان شما در محیطی بزرگ می‌شوند و پرورش می‌یابند که در آینده یک متخصص کامپیوتر خواهند شد. بنابراین، بهتر است این مسیر یادگیری را به سمت و سوی درستی هدایت کنید. در ادامه، با 7 ابزار برنامه‌نویسی ویژه کودکان آشنا می‌شویم. 

مطلب پیشنهادی: آموزش کدنویسی به کودکان

1- زبان Google CS First 

جالب است هر زمان صحبتی از فناوری یا مفاهیم زیربنایی در میان باشد، باید در انتظار شنیدن نام‌هایی همچون گوگل و مایکروسافت باشیم.  از میان ابزارهای مختلفی که در این زمینه وجود دارد، گوگل پروژه‌ای موسوم به CS First دارد. CS First برنامه‌ای رایگان برای افزایش سطح دسترسی کودکان به علوم کامپیوتر است که از الگوهای مورد علاقه کودکان برای آموزش برنامه‌نویسی و علوم کامپیوتر به آن‌ها استفاده می‌کند. الگوهای آموزشی مورد استفاده در این زبان برنامه‌نویسی شامل موزیک و تصویر (ساخت یک موزیک ویدیو و ساخت یک موسیقی تعاملی)، طراحی و مد (ساخت برنامه‌هایی که بر مبنای مد قرار دارند)، داستان‌سازی (ایجاد داستان‌های تعاملی)، طراحی بازی (ساخت بازی‌های تعاملی)، هنر (ساخت انیمشین، فیلترهای عکس‌برداری، پروژه‌های هنری و فعالیت‌های جذاب) و ... هستند. همه موضوعات (ویدیوها، برنامه‌نویسی‌ها و برنامه‌های درسی) به‌صورت رایگان و آنلاین در دسترس هستند.

2- زبان  Scratch

اسکراچ نمونه دیگری از زبان‌های برنامه‌نویس تصویری است که مخاطبان آن ‌را افرادی در رده‌های سنی مختلف تشکیل می‌دهند. اما مخاطبان اصلی آن‌ در رده سنی هشت تا شانزده سال قرار دارند. اسکراچ به‌ گونه‌ای طراحی شده است که بچه‌ها توانایی یادگیری ریاضیات، علوم کامپیوتر، مطالعات اجتماعی و... را داشته باشند. این زبان توسط آزمایشگاه MIT طراحی شده است و توسط اکثر سازمان‌های بزرگ حمایت می‌شود. اسکراچ ابزاری است که باعث افزایش خلاقیت در کودکان می‌شود. این ابزار روی سیستم‌عامل‌های لینوکس، مک و ویندوز اجرا می‌شود.

3- زبان Code Hunt

Code Hunt پروژه مایکروسافت است که به ‌ساده‌ترین شکل ممکن برنامه‌نویسی را به علاقه‌مندان بی‌تجربه یا کم سن و سال آموزش می‌دهد. در این سایت، کاربران با بازی کردن به کدهای برنامه‌نویسی دسترسی پیدا می‌کنند. کاربر زمانی به سطح بالاتری در بازی دست پیدا می‌کند که توانایی پیاده‌سازی کدهای ویژه را داشته باشد و آن‌ها را آزمایش کند. این برنامه با استفاده از تکنیک اجرای سمبل‌ها امکان بررسی مسیرهای طی شده از سطح بالای برنامه را فراهم و همچنین امکان تغییر شرط‌های برنامه برای آزمودن دیگر مسیرها را مسیر می‌سازد.

4- زبان Move the turtle

یک برنامه کاربردی آموزش برنامه‌نویسی ویژه آی‌فون و آی‌پاد که برنامه‌نویسی را در قالب یک بازی گرافیکی آموزش می‌دهد. در ماهیت این بازی کودک می‌آموزد درباره منطق برنامه‌نویسی فکر کند و به او یاد می‌دهد از روال‌های شرطی و متغیرها استفاده و به لاک‌پشت بازی برای انجام وظیفه‌اش کمک کند.

5- زبان  Alice

پروژه دانشگاه میشیگان برای آموزش رایگان برنامه‌نویسی به کودکان است. از مزایای آلیس می‌توان به محیط گرافیکی سه‌بعدی اشاره کرد. کاشی‌های گرافیکی موجود در این برنامه شامل دستورات و کدهای متناظر به زبان‌های مختلفی همچون سی پلاس‌پلاس و جاوا است. زمانی ‌که کودک شما کاشی‌ها را به درون برنامه خود رها کند، مشاهده خواهد کرد، چه کاری انجام داده است.

6- زبان  Hopscotch HD

این زبان شبیه به Move the turtle برنامه‌نویسی ویژوال ویژه کودکان است که برای آی‌پاد طراحی شده است.  این ابزار بر اساس پروژه اسکراچ دانشگاه MIT طراحی شده است و از همان روش کشیدن و رها کردن بلوک‌های کدنویسی بهره می‌برد. زمانی که کودک شما همه بلوک‌های کد خود را به مکانی کشید، می‌تواند دکمه Play را فشار دهد تا مشاهده کند چه برنامه‌ای ساخته است.

7- زبان Hackety-Hack

یک برنامه عالی برای آموزش مفاهیم اصلی زبان برنامه‌نویسی رابی به کودکان است. Hackety-Hack یک زبان دستکاپ‌محور و منبع باز است که روی تمام سیستم‌عامل‌ها اجرا می‌شود. این برنامه از کودک شما یک برنامه‌نویس می‌سازد. کودک شما با استفاده از منبع کدهای خود می‌تواند نسخه ویژه Hackety-Hack خود را طراحی کند. بر خلاف دیگر ابزارهایی که به شما معرفی کردیم، Hackety-Hack ترکیب‌ نحوی و اصلی رابی را به کودک شما آموزش می‌دهد.