5 روند مهم سال 2020 برای مدیران ارشد فناوری‌اطلاعات

به‌‌طور مثال، برخی از الگوریتم‌های هوشمند به اندازه‌ای پیشرفت کرده‌اند که به راحتی می‌توانند در شبکه‌های اجتماعی اخبار جعلی را منتشر کنند و ذهن کاربران را با اخبار اشتباه مسموم کنند. نکته‌ای که لازم است مدیران ارشد فناوری‌اطلاعات سازمان‌ها به آن دقت کنند، تغییر و تحول سریع فناوری‌ها است. این افراد باید به‌طور مستمر اخبار دنیای فناوری را دنبال کنند و هر زمان احساس کردند فناوری‌های نوین به شکل گسترده‌ای توسط سازمان‌های مختلف استفاده می‌شود، به فکر استخدام متخصصانی باشند تا سازمان خود را به جدیدترین فناوری‌های روز تجهیز کنند. یک متخص ارشد فناوری‌اطلاعات باید روی چه مباحث و فناوری‌هایی متمرکز شود تا بتواند افراد متخصص را استخدام کند؟ در این مطلب با 5 فناوری مهمی آشنا می‌شویم که از سال 2020 به شکل فراگیر توسط سازمان‌های بزرگ استفاده می‌شوند؟

کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند 5 فناوری زیر تا چند سال آینده تغییر بزرگی در صنایع مختلف به وجود می‌آورند:

•      الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی منتشرکننده اخبار جعلی در رسانه‌ها.
•      حقیقت نه‌چندان خوشایند درباره وضعیت و شرایط به‌کارگیری فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده. 
•     رشد دستگاه‌های نقطه پایانی، محاسبات لبه و سایر روندهای صنعت اینترنت اشیا.
•      رشد گسترده اکوسیستم و فناوری‌های اشتراکی/اجاره‌ای از سوی سازمان‌ها و موسسات مالی.
•     رشد روزافزون به‌کارگیری فناوری‌های تشخیص چهره در امور مالی.

الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی منتشرکننده اخبار جعلی در رسانه‌ها

چند وقتی است روبا‌ت‌های انسان‌نما به اشکال مختلف در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند و حتا در چند مورد روبات‌های انسان‌ها به عنوان مجری در برنامه‌های تلویزیونی ظاهر شدند. به عبارت دقیق‌تر، فناوری آماده است تا انقلابی عظیم در صنعت چندرسانه‌ای به وجود آورد و به خبرگزاری‌ها اجازه دهد در کوتاه‌ترین زمان ممکن حجم زیادی از محتوا را تولید و آماده پخش کنند، اما طی دو سال گذشته، مردم، اهالی رسانه‌، سازمان‌های دولتی و چهره‌های سرشناس در حوزه هنر به‌خوبی متوجه شده‌اند که جعل عمیق (DeepFake) تا چه اندازه می‌تواند بر نظرات کاربران تاثیرگذار باشد و به راحتی خط سیر فکری افراد را تغییر دهد. در سال 2017، دانشگاه واشنگتن ویدیوی جعلی از باراک اوباما منتشر کرد که سروصدای زیادی به‌پا کرد. تشابهات بین شخصیت‌های سیاسی واقعی و جعلی باعث شده تا مسئله تقریبا جدی شود و کارشناسان برجسته هوش مصنوعی درباره خطرات فناوری‌هایی همچون دیپ‌فیک و سایر الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی هشدار دهند. 

در حال حاضر، می‌توان با نگاه ریزبینانه‌ای فیلم‌های دستکاری شده را از فیلم‌های واقعی شناسایی کرد، اما فناوری دائما در حال تحول است و ابزار ساخت دیپ‌فیک زیادی به‌صورت آنلاین در دسترس مردم قرار دارد که کار با آن‌ها ساده است. اگرچه اقدامات متقابل فعلی می‌تواند سریعا و به‌سادگی نمونه‌های جعلی و سازندگان آن‌ها را شناسایی کند، اما ممکن است این قضیه خیلی زود تغییر کند و توسعه‌دهندگان، الگوریتم‌های هوشمند را به‌گونه‌ای بازنویسی کنند که تشخیص یک ویدیو جعلی از نمونه واقعی تنها با استفاده از ابزارهای مخصوصی امکان‌پذیر شود. مقابله با انتشار اخبار جعلی در فضای آنلاین کار سخت‌تری است. آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش‌مصنوعی دانشگاه MIT در تلاش‌های گسترده خود برای به‌نمایش گذاشتن وسعت این مشکل دو تحقیق علمی را منتشر کردند که هر دوی آن‌ها نشان می‌دهند سیستم‌های شناسایی اخبار جعلی که از هوش‌مصنوعی استفاده می‌کنند هرچقدر هم که پیچیده باشند به‌اندازه کافی مؤثر نیستند و با چالش‌های ظریفی روبرو هستند. با توجه به این‌که شرکت‌های مختلف منجمله فیسبوک به رویکرد مقابله با اخبار جعلی پیوسته‌اند، در نتیجه انتظار می‌رود در سال جدید شاهد معرفی ابزارهای بسیار پیچیده‌تر هوش‌مصنوعی با هدف مقابله با اخبار جعلی باشیم. کارشناسان رسانه پیش‌بینی کرده‌اند در سال 2020 جنجال‌های جدیدی در خصوص اخبار جعلی و دیپ‌فیک خواهیم شنید. به احتمال زیاد کشورها قوانین تازه برای برخورد با این پدیده هوشمند وضع خواهند کرد، زیرا تمام پلتفرم‌های مشهور از الگوریتم‌های هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد تا بتوانند اخبار جعلی و دیپ‌فیک‌ها را شناسایی و مسدود کنند و از طرفی بتوانند تولیدکنندگان این محتوا را شناسایی کرده و در صورت لزوم تحت پیگرد قرار دهند. در کل، ترندهای مرتبط با هوش‌مصنوعی بحث داغی در سال 2020 خواهند بود. به همین دلیل بهتر است از هم‌اکنون در ردیف‌های شغلی سازمان خود، به فکر استخدام متخصصان آشنا به هوش مصنوعی و به ویژه الگوریتم‌های یادگیری ماشین باشید. 

سازمان‌ها با احتیاط بیشتری به سراغ ترندهای واقعیت مجازی و افزوده خواهند رفت

در شرایطی که شرکت‌های بزرگ دنیا از فناوری واقعیت افزوده در تولید، ساخت‌وساز، خرده‌فروشی و سایر صنایع استفاده می‌کنند، اما به‌کارگیری واقعیت افزوده توسط سازمان‌های مختلف روند کندی دارد. بازهای‌های کامپیوتری و تجربیات افرادی که از فناوری‌های واقعیت افزوده و مجازی استفاده کرده‌اند، اصلی‌ترین عامل پیشرفت محدود این دو فناوری است. بر اساس تحقیقی که توسط XRDC انجام شده، 59 درصد پروژه‌های واقعیت مجازی و افزوده در ارتباط با بازهای کامپیوتری هستند و این مسئله در آینده نزدیک تغییر خاصی نخواهند داشت. به عبارت دیگر، حوزه‌هایی همچون آموزش به تدریج به سراغ این دو فناوری خواهند رفت. شرکت‌های متوسط و کوچک نیز بدون وجود این ابزارها قادر به انجام فعالیت‌های تجاری خود خواهند بود. طی دو سال گذشته رشد واقعیت افزوده کم بوده و به‌نظر نمی‌رسد با انتشار هولولنز 2 در نوامبر 2019 و عرضه گسترده آن در سال 2020 شاهد تغییر محسوسی باشیم. شایعات زیادی درباره هدست واقعیت افزوده اپل شنیده می‌شود، اما هنوز مدرک مستندی درباره اینکه اپل در حال طراحی چه محصولی است وجود ندارد. کارشناسان امیدوار هستند صنعت بازاریابی با ارائه تبلیغات جذاب مبتنی بر ترندهای واقعیت افزوده باعث فراگیرتر شدن این فناوری شود و شاهد حضور واقعیت افزوده در صفحات وب و اپ‌های موبایل باشیم. این گزینه در مقایسه با سایر راه‌کارهای مشابه مقرون به‌صرفه‌تر است، ضمن اینکه برای کاربران هم راحت‌تر خواهد بود. در این حالت کاربر باید دوربین گوشی خود را باز کند و یک تیشرت یا عینک را تست کند. چهار دانشگاه بریتانیایی در تازه‌ترین مطالعه خود به ‌این نتیجه رسیدند که واقعیت افزوده تصمیم‌گیری را ساده‌تر می‌کند و باعث می‌شود تا کاربران پیشنهادهای مفیدی برای یکدیگر داشته باشند. به‌کارگیری واقعیت افزوده در برخی حوزه‌ها پیشرفت اندکی خواهد داشت. به‌طور مثال، محصولاتی مانند Aero شرکت ادوبی به ‌طراحان اجازه می‌دهد تا به سادگی و بدون نیاز به‌کدنویسی تجارب واقعیت افزوده بسازند. اپ آی‌پد با راهنمای گام به‌گام خود به‌ کاربران کمک می‌کند تا مناظر واقعیت افزوده بسازند و از امکانات موجود در ادوبی کریتیو کلاود استفاده کنند. این اپ امکان ساخت تجارب ساده واقعیت افزوده را فراهم می‌کند. البته ادوبی اعلام کرده نسخه تکمیلی این محصول برای دسکتاپ در سال 2020 معرفی می‌شود. در نتیجه باید بگوییم حداقل تا یکسال آینده نیازی نیست به فکر استخدام متخصصانی در حوزه واقعیت مجازی یا افزوده باشید. 

شتاب بیشتر در روند به‌کارگیری اینترنت اشیا

روندهای صنعت اینترنت اشیا با ساده کردن هر چه بیشتر فرآیندها و خودکارسازی آن‌ها روند انجام کارها را تسهیل کرده و بهره‌وری سازمان‌ها را بهبود بخشیده‌اند. در یک دهه گذشته، شرکت‌های بزرگ در حال جمع‌آوری داده‌های مربوط به دستگاه‌های نقطه پایانی هوشمندی بودند که در منازل و شرکت‌های مختلف نصب شده بودند، اما جمع‌آوری داده‌ها به تنهایی کافی نیست. مرحله پس از جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل آن‌ها است. تحلیل داده‌ها بینش لازم در خصوص ساخت سامانه‌هایی هوشمندتر، سفارشی‌تر و مقرون به صرفه‌تر را فراهم می‌کند. برای انجام چنین کاری سازمان‌ها مجبور هستند داده‌های فاقد ساختار را ساخت‌یافته کنند و به فکر توسعه هرچه بهتر سیستم‌های شناختی باشند. آمارها نشان می‌دهد در سال 2020 تعداد دستگاه‌های نقطه پایانی بیشتری به اکوسیستم اینترنت اشیا اضافه می‌شوند، زیرا دستگاه‌هایی مانند کنتورهای هوشمند، چراغ‌های هوشمند و سیستم‌های تصفیه هوای هوشمند بیشتری در مجتمع‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شوند. گارتنر می‌گوید: «در سال 2019 میلادی 1.17 میلیارد دستگاه نقطه پایانی در اکوسیستم اینترنت اشیا استفاده شده، بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود این تعداد با رشد 14.6 درصدی در سال 2020 به عدد 1.37 میلیارد دستگاه برسد. نهادهای دولتی بیشترین رشد را تجربه خواهند کرد، به‌طوری که تعداد دستگاه‌های نقطه پایانی که در سازمان‌های دولتی استفاده خواهند شد از 0.53 میلیارد به 0.70 میلیارد (رشد 24.3 درصدی) دستگاه خواهد رسید.» IDC می‌گوید: «سازمان‌های بزرگ مهاجرت استفاده از اکوسیستم اینترنت اشیا مبتنی بر کلاود را آغاز کرده‌اند و در حال عزیمت به سمت محاسبات لبه هستند. آن‌ها به دنبال ساده‌تر کردن شیوه‌های استفاده از اینترنت اشیا و افزایش کارایی اپلیکیشن‌ها در اکوسیستم‌های خود هستند.» در خصوص روندهای بزرگ اینترنت اشیا می‌توان به بندر روتردام که بزرگ‌ترین بندر اروپا است اشاره کرد. این بندر پروژه عظیم دیجیتالی کردن تمام عملیات خود را آغاز کرده است. برخی از بخش‌های بندر کاملا خودکار شده‌اند، اما گروه مدیریت این بندر تصمیم دارند تا از فناوری دوقلوی دیجیتال و اینترنت اشیا برای یک دگرگونی کامل دیجیتالی استفاده کنند. هدف نهایی، کم کردن اتلاف وقت، کاهش ضررهای احتمالی در رابطه با محموله‌های دریایی، جلوگیری از انتشار گاز CO2 و پیشگیری از بروز اتفاقات امنیتی است. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، اینترنت اشیا در سال آینده نیز به شکل فراگیری توسط سازمان‌ها به کار گرفته خواهد شد. اگر سازمان شما در زمینه انجام پروژه‌های زیربنایی مشغول به کار است، چاره‌ای ندارید جز این‌که فعالیت‌های تجاری خود را همگام با تغییرات فناوری کنید و به سراغ فناوری‌های هوشمند بروید. فناوری‌هایی که با هدف کاهش هزینه‌ها و انرژی استفاده می‌شوند. بر همین اساس پیشنهاد می‌کنیم از هم اکنون به سراغ جذب متخصصان اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلف به ویژه توسعه‌دهندگان اینترنت اشیا باشید. 

امور مالی غیرمتمرکز

به‌احتمال زیاد، سال 2020 سال مهمی برای بانک‌ها و مؤسسات مالی است، زیرا آن‌ها با انتقال اجتناب‌ناپذیر در مقیاس گسترده‌ای روبرو می‌شوند. مفهوم امور مالی باز (اکوسیستمی شامل سرویس‌های به‌اشتراک گذاشته شده که مردم و شرکت‌ها را در یک نقطه گرد هم می‌آورد) روند فراگیر سال جاری خواهد بود. به عبارت دقیق‌تر، سازمان‌های مالی داده‌های مربوط به تراکنش‌ها، زیرساخت فناوری‌اطلاعات و سامانه‌های چندسکویی را به‌اشتراک خواهند گذاشت، در حالی که خود اکوسیستم بر مبنای فناوری‌های توزیعی و واسط‌های برنامه‌نویسی پیچیده کار خواهد کرد. فناوری توزیع شده نقشی کلیدی در تحول کل صنعت خواهد داشت و شرایط را برای ارائه خدمات مالی غیرمتمرکز روی پلتفرم‌های توزیع شده فراهم خواهد کرد. از طرف دیگر، پرداخت‌ها به شبکه‌های توزیع شده مجوز محور انتقال داده می‌شوند تا سرعت و امنیت بهبود پیدا کند. پیشنهاد می‌شود اگر به دنبال به‌کارگیری فناوری‌هایی همچون زنجیره بلوکی و بیت‌کوین در کسب‌وکار خود هستید از هم اکنون به فکر جذب متخصصان این حوزه باشید. 

شناسایی چهره در حوزه خدمات مالی

امروزه بیشتر گوشی‌های هوشمند با فناوری تشخیص چهره به بازار عرضه می‌شوند و نرم‌افزارهای مالی هوشمندی نیز با هدف به‌کارگیری این فناوری برای انجام مبادلات تجاری به بازار عرضه شده‌اند تا مشتریان بانک‌ها و موسسات مالی بتوانند به شکل ساده‌ای خریدهای آنلاین انجام دهند. به همین دلیل انتظار می‌رود سال آینده میلادی تعداد بیشتری از سازمان‌ها به سراغ به‌کارگیری فناوری تشخیص چهره در انجام معاملات تجاری بروند. در روش فوق کاربران می‌توانند گوشی‌ هوشمند را مقابل چهره خود قرار دهند تا پس از احراز هویت انجام فعالیت‌های مختلف تجاری منجمله انجام امور مالی امکان‌پذیر شود. پیاده‌سازی فراگیر یک چنین مکانیسمی به یک سازوکار امنیتی قدرتمند نیاز دارد.
مکزیک تنها کشوری است که از یک سیستم امنیت بیومتریک در ارتباط با امور مالی استفاده می‌کند، بنابراین انتظار می‌رود در سال 2020 کشورهای دیگری نیز به سراغ چنین مکانیسمی بروند.