چگونه به یک بازاریاب دیجیتال تبدیل شویم؟

بازاریابی دیجیتال چیست؟

پاسخ ساده است. بازاریابی دیجیتال به هر نوع فعالیت‌ بازاریابی در جهت شناساندن محصولات، خدمات و نام یک برند به عامه مردم از طریق زیرساخت‌های دیجیتال اشاره دارد. بنابراین اینترنت مولفه جدایی‌ناپذیر بازاریابی دیجیتال است. به‌طور معمول، بازاریابان دیجیتالی در مؤسسات تبلیغاتی مشغول به کار می‌شوند و برای مشتریان موسسه کمپین‌های تبلیغاتی راه‌اندازی می‌کنند. کاری که یک کارشناس بازاریابی دیجیتال انجام می‌دهد این است که نکات مثبت و مهم یک محصول یا سرویس را برجسته می‌کند تا مردم بتوانند برای رفع مشکل خود از آن محصول یا سرویس استفاده کنند. این کار می‌تواند از طریق وب‌سایت، شبکه‌های اجتماعی، کمپین‌های مبتنی بر تجهیزات همراه و حتا از طریق ایمیل‌ انجام شود. بازاریابان دیجیتال به غیر از راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی، تحقیقات گسترده‌ای در ارتباط با بازار هدف انجام می‌دهند و با مطالعه و تحلیل داده‌ها سعی می‌کنند مناسب‌ترین گزینه برای فعالیت‌های بازاریابی که تاثیرگذار است را انتخاب کنند. علاوه بر این، با رصد مستمر فعالیت‌های بازاریابی، بخش‌هایی از برنامه بازاریابی تدوین شده که نیازمند تغییرات است را ویرایش می‌کنند. 

در سازمان‌های بزرگ بازاریابان دیجیتال در جلسات مالی شرکت می‌کنند تا درباره بودجه‌ موردنیاز بازاریابی، قیمت‌گذاری کالاها و خدمات و اطمینان از تطابق استراتژی‌های تبلیغاتی با اهداف کوتاه‌ و بلندمدت سازمان به تبادل نظر بپردازند. به‌طور معمول، کارشناسان بازاریابی دیجیتال اشراف کاملی روی برخی حوزه‌های عمومی مرتبط با شغل خود دارند. بر همین اساس مهم است به عنوان یک کارشناس بازاریابی دیجیتال در ارتباط با مباحث زیر اطلاعات تئوری و فنی دقیقی داشته باشید. 

• سئو
• بازاریابی محتوا
• بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
•  پرداخت به ازای کلیک (PPC)
•  همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
•  خودکارسازی بازاریابی
•  بازاریابی ایمیلی
•  روابط عمومی دیجیتالی (Digital Public Relations)
•  بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
•  محتوای حمایت شده (Sponsored Content)
•  تبلیغات همسان (Native Ad)

یک بازاریاب دیجیتال به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟ 

هم‌گرایی مشاغل عصر جدید به اندازه‌ای زیاد شده که گاهی اوقات تفاوت‌ها چندان محسوس نیست، به همین دلیل است که گاهی اوقات شاغلان رشته‌های مختلف مجموعه مهارت‌هایی یکسان با یکدیگر دارند. به‌طور مثال، در شرایطی که بیش از ده عنوان تخصصی در حوزه تحلیل داده‌ها وجود دارد، اما متخصصان این حوزه در اغلب موارد از مجموعه ابزارهای یکسانی استفاده می‌کنند. دنیای بازاریابی دیجیتال نیز از این قاعده مستثنا نیست و گاهی اوقات بازاریابان دیجیتال برای انجام فعالیت‌های تجاری باید در ارتباط با مباحث مختلف و چگونگی کار با ابزارهای مختلف دانش کافی داشته باشند. به‌طور معمول، شرکت‌ها از بازاریابان دیجیتال انتظار دارند در زمینه بازاریابی محتوایی با تمرکز بر سئو، کپی‌رایتینگ، تبلیغات PPC، چگونگی پیاده‌سازی تبلیغات آنلاین از طریق سرویس‌های گوگل، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی و بازاریابی ایمیل اطلاعات کافی داشته باشند، اما در واقعیت مشاهده می‌کنیم که بازاریابان موفق برای انجام وظایف محول شده باید در مورد چگونگی ارزیابی و تحلیل داده‌ها صاحب تخصص باشند.

بازاریابی محتوایی در کنار کپی‌رایتینگ یکی از ارکان مهم بازاریابی دیجیتال است. در حالی‌که بازاریابی محتوایی عمدتا نوشتاری است و روی نگارش مطالب سئو شده متمرکز است که بازدید‌کننده را ترغیب می‌کند محصولی را خریداری کند و سعی دارد نرخ تبدیل یک بازدید کننده گذری به مشتری وفادار به یک برند را افزایش دهد، در نقطه مقابل کپی‌رایتینگ اشاره به نگارش محتوایی دارد که سعی می‌کند نرخ فروش را افزایش دهد. در حالت کلی، بازاریابی محتوایی به نگارش محتوایی بهینه شده برای موتورهای جست‌وجو اشاره دارد، در حالی که  کپی‌رایتینگ روی نگارش محتوایی تاکید دارد که قرار است در وب‌سایت شرکت و کمپین‌های پیاده‌سازی شده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شود و هدفش جذب و ترغیب بازدیدکنندگان به خرید محصول است. در کنار محتوای نوشته شده، بازاریابان دیجیتالی باید روی تحلیل داده‌ها تمرکز کنند تا روند پیاده‌سازی کمپین‌های بازاریابی دیجیتال را رصد کنند و تصمیم بگیرند که آیا ضرورتی دارد تغییراتی اعمال شود یا همه چیز به خوبی کار می‌کنند. 

چگونه یک بازاریاب دیجیتال شویم؟

به‌طور معمول، سازمان‌ها ترجیح می‌دهند بازاریابانی که حداقل مدرک کارشناسی دارند را جذب کنند. مدرک کارشناسی به شما کمک می‌کند در بلندمدت ارتقا شغلی گرفته و مدیر بازاریابی دیجیتال شوید که تیمی از بازاریابان را مدیریت می‌کند. البته اگر تمایل دارید به عنوان یک کارشناس بازاریابی دیجیتال در سازمان‌های معتبر مشغول به کار شوید نباید از دریافت مدارک تخصصی این حوزه غافل شوید. مدارک بازاریابی دیجیتال روی فیلدهای مختلفی نظیر بازاریابی، جست‌وجوی بازار، فروش، تحلیل الگوی رفتاری مصرف‌کنندگان، به‌کارگیری فناوری‌ها در جهت پیاده‌سازی کمپین‌های تبلیغاتی و موارد این چنینی متمرکز هستند. از مهم‌ترین مدارک بازاریابی دیجیتال می‌توان به مدرک دیجیتال مارکتینگ گوگل، گواهی‌نامه برنامه‌ریزی فیس‌بوک، مدرک سوشال مدیا مارکتینگ هات سوئیت (Hootsuite)، مدرک بازاریابی محتوا هاب اسپات (HubSpot)، مدرک مدیریت کسب‌وکار دیجیتال PCM در حوزه بازاریابی دیجیتال و مدرک ادوب در حوزه بازاریابی دیجیتال اشاره کرد. افرادی که سابقه کار چند ساله در حوزه بازاریابی دیجیتال دارند یا عهده‌دار سمت‌هایی نظیر نماینده فروش، متخصص روابط عمومی یا حتا مامور خرید (همراه با گواهی‌نامه‌های معتبر) بوده‌اند، این شانس را دارند تا برای آگهی‌های مربوط به ‌مدیر بازاریابی برای سازمان‌ها رزومه ارسال کنند. اگر دوست دارید به دنیای بازاریابی دیجیتال وارد شوید و دوست دارید بر مبنای یک برنامه مشخص و هدفمند گام بردارید، مسیری که پیش‌روی شما قرار دارد به شرح زیر است:

1. مدرک لیسانس بگیرید

مدارکی نظیر مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی، تبلیغات، ارتباطات یا خبرنگاری موفقیت در حوزه بازاریاب دیجیتال را تسهیل می‌کنند. در شرایطی که برخی کارشناسان بازاریابی ترجیح می‌دهند مدارکی نظیر کارشناسی ارشد گرایش بازاریابی را دریافت کنند، اما پیش‌شرط لازم برای ورود موفق به این حوزه داشتن مدرک کارشناسی در رشته‌های مرتبط با بازاریابی است. افرادی که مدرک دانشگاهی آن‌ها ارتباطی با دنیای بازاریابی دیجیتال ندارد و به‌طور مثال در رشته‌های اقتصاد، امور مالی، علوم کامپیوتر، ریاضیات یا آمار مدرک کارشناسی دریافت کرده‌اند با سپری کردن دوره‌های بازاریابی دیجیتال این شانس را دارند تا به عنوان یک کارشناس بازاریابی برای شرکت‌ها یا موسسات تبلیغاتی رزومه ارسال کنند. 

2. مهارت‌های مهم بازاریابی دیجیتال را فرا بگیرید

بازاریابی دیجیتال محدود به نوشتن کلمات جذاب یا به‌کارگیری تصاویر با هدف افزایش فروش نیست. بازاریابان دیجیتال برای آن‌که بتوانند به مشتریان در اخذ تصمیمات آگاهانه کمک کنند به مجموعه مهارت‌های گوناگونی نیاز دارند تا بتوانند کمپین‌های بازاریابی با بالاترین درصد تبدیل مصرف‌کننده به خریدار را پیاده‌سازی کنند. از مهم‌ترین مهارت‌هایی که باید به دنبال یادگیری آن‌ها باشید به موارد زیر باید اشاره کرد:

• مهارت‌های تحلیل داده‌ها: یکی از مزیت‌های تبدیل شدن به بازاریاب دیجیتال دسترسی سریع و بلادرنگ به داده‌ها است. یاد بگیرید که چگونه داده‌ها را جمع‌آوری کنید و با استفاده از ابزارهایی نظیر گوگل آنالیتیکس داده‌ها را تفسیر و تحلیل کنید تا بتوانید مشتریان را بهتر بشناسید و کمپین‌های بازاریابی دیجیتال موفقی راه‌اندازی کنید.
• نوشتن و تولید محتوا: نیل پاتل، نویسنده پرفروش نیویورک تایمز می‌گوید: «محتوای یک وب‌سایت اصلی‌ترین بخش بازاریابی دیجیتال است که باید روی آن متمرکز شوید. با تولید محتوای ارزشمند، بازاریابان دیجیتال می‌توانند با خریداران در تعامل باشند که در نهایت افزایش فروش و بهبود ترافیک ارگانیک سایت را به همراه دارد.»
• مهارت‌های اجتماعی تعامل با دیگران: به ‌عنوان یک بازاریاب دیجیتال باید روی مهارت‌های نرم متمرکز شوید تا بتوانید به بهترین شکل با کاربران در ارتباط باشید و داستان تأثیرگذار خود را برای آن‌ها بازگو کنید. علاوه بر این باید دقیق و شفاف بنویسید تا همگان بتوانند با مطالب شما ارتباط برقرار کنند و مشکلات خود را از طریق محتوایی که برای آن‌ها تولید کرده‌اید حل کنند. 
• خلاقیت: تفکر انتقادی و ارائه ایده‌های خلاقانه و جدید کمک می‌کنند مشتریان جدیدی را به جمع مشتریان وفادار سازمان اضافه کنید. 

در حالی‌که با گذراندن دوره‌های مختلف و گرفتن مدارک گوناگون می‌توانید دانش و مهارت‌های ویژه‌ای را فرا بگیرید، اما از طریق کارآموزی در حوزه بازاریابی دیجیتال تجارب ارزشمندی از دنیای واقعی به‌دست می‌آورید. کارآموزی این فرصت را فراهم می‌کند با انواع ابزارهایی که ممکن است در ساخت کمپین‌های تبلیغاتی استفاده شوند آشنا شوید. ابزارهایی که شاید به تنهایی نتوانید از آن‌ها استفاده کنید. 

3. مدرک تخصصی، حضور در بوت‌کمپ‌ها و دوره‌های آموزشی را فراموش نکنید

اگر بتوانید در بوت‌کمپ‌های بازاریابی دیجیتال شرکت کنید یا بتوانید یک مدرک تخصصی در حوزه بازاریابی دیجیتال دریافت کنید اطلاعات ارزشمند زیادی به دست می‌آورید. بوت‌کمپ‌ها عملکرد خیلی سریعی دارند و حجم زیادی از اطلاعات را در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت منتقل می‌کنند. بوت‌کمپ‌های بازاریابی دیجیتال اغلب روی مهارت‌های ویژه که به یک شاخه خاص مربوط است تمرکز می‌کنند. بوت‌کمپ‌ها به‌جای آن‌که حوزه وسیعی را پوشش دهند، روی یک موضوع یا زمینه خاص متمرکز می‌شوند. در بیشتر موارد بوت‌کمپ‌ها با ارائه ابزار‌های کاربردی و انجام پروژه‌های واقعی کمک می‌کنند در محیطی شبیه‌سازی شده اطلاعات ارزشمندی کسب کنید. 

4. بهتر است به عنوان یک بازاریاب دیجیتال جوینور کار خود را آغاز کنید

برخی شرکت‌ها یا موسسات تبلیغاتی به دلایل مختلف به دنبال جذب بازاریابان دیجیتال تازه‌کار و کم ‌تجربه هستند. به عنوان یک کارشناس بازاریابی دیجیتال باید خود را از سایر کاندیدهای احتمالی متمایز کنید. برای انجام این ‌کار باید روی مهارت‌های خاص فردی یا دریافت مدارک تخصصی یا حضور در بوت‌کمپ‌ها متمرکز شوید. برخی ترجیح می‌دهند در شروع کار خدمات خود را به شکل رایگان ارائه دهند و به جای آن از موسسه تبلیغاتی یا سازمان مطبوع گواهی‌نامه حسن‌انجام کار یا مدرکی دریافت کنند و به عنوان یک سابقه کاری درخشان از آن استفاده کنند. در خصوص کاری که می‌خواهید انجام دهید واقع‌گرا باشید. ایده بدی نیست به عنوان یک کارشناس بازاریابی کم تجربه از سطوح پایین کار خود را آغاز کنید و با یاد گرفتن مهارت‌های جدید و به ‌دست آوردن تجربه به تدریج پله‌های ترقی را بالا بروید. 

کلام آخر

امروزه دیگر تبلیغات بهترین راهِ برقراری ارتباط با مخاطب نیست. در این عصر پرهیاهو باید بتوان جایگاهی در ذهنِ شلوغِ مشتری پیدا کرد. قبول دارم که یکی از ابزارهای جایگاه‌یابی، تبلیغات است، اما ابتدا باید بتوانید جایگاه را پیدا کنید که نیاز به تعریفِ استراتژی، ارتباطی صحیح و هم‌خوانی با محصول یا خدمات دارد. در ادامه بر این مبنا تبلیغاتِ صحیح و کم‌کم برندسازی را انجام دهید. دقت کنید که برند چیزی بیش‌تر از  مفهوم نیست. حالا باید ببینیم چگونه باید این مفهوم را بسازیم. یکی از ابزارهای تولیدِ مفهوم، تبلیغات است، اما بهترین نیست. بسته به زمان، مکان، فرهنگ و ... باید بهترین ابزارِ مفهوم‌سازی را پیدا و روی آن مانور دهید.