مرحله شکل‌گیری ایده‌های نوین در اینترنت اشیا

مطلب پیشنهادی: سرآغازی بر مراحل اولیه شکل‌گیری اینترنت ‌اشیا

مرحله دوم (آغاز شکل‌گیری نوآوری‌ها)
تحقیق در این مرحله به نوآوری بسیار نزدیک است؛ زیرا پیش‌رفت‌های به دست آمده تقریباً به‌صورت بی‌درنگ آماده بهره‌برداری هستند یا در مرحله آزمایش قرار دارند. در این مرحله، بیش از بیست پلتفرم اینترنت‌ اشیا کار خود را آغاز کردند و این تعداد به محض این‌که اتصال میان اشیا، پلتفرم‌ها، سرویس‌ها و زیرساخت‌ها برقرار شود و افزایش یابد به‌طور چشم‌گیری رشد می‌کنند. مرحله دوم شامل دوره بعد از سال 2005 تا زمان حاضر است. این مقطع ساخت فناوری‌های در حال رقابتی را که تشکیل‌دهنده اینترنت‌ اشیا هستند، طبقه‌بندی می‌کنند. این فناوری‌های در حال رقابت که به‌ نام‌های مختلفی همچون Ubicomp یا Ubiquitous computing (رایانش فراگیر)، Ambient intelligence (هوش محیطی)، Pervasive computing (محاسبات فراگیر)، Things that think (چیزهایی که فکر می‌کنند)، Calm technology (فناوری خاموش)  و intelligent Information interfaces  (واسط‌های اطلاعاتی هوشمند) از آن‌ها یاد می‌شوند، به‌شدت در حال رقابت با یکدیگر هستند. اما به‌راستی چرا «اینترنت‌ اشیا» در ظاهر برنده شد؟ به‌ دلیل این‌که اینترنت‌ اشیا با استعاره اینترنت کار می‌کند که به‌راحتی برای مردم قابل درک است. در زمان حاضر اتصال متقابل هر چیزی را در شبکه اجسام در اختیار داریم. این لایه‌ای است که روی اجسام قرار می‌گیرد. حرکت به‌ سوی اصطلاح «اینترنت‌ اشیا» توسط سازمان ارتباطات بین‌المللی ITU نشان‌دهنده مرحله دوم است. زمانی‌ که اصطلاحات «رایانش فراگیر» یا «محاسبات فراگیر» توسط آی‌بی‌ام اعلام شد و  فیلیپس «هوش محیطی» را ارائه کرد، به ‌نظر می‌رسید این اصطلاحات در بخش صنعت بیش از بخش عمومی پیش‌رفت خواهند کرد و در نتیجه به‌سرعت موضوعات مربوط به حریم‌ خصوصی را پدید آوردند. در روزگاری که نمونه‌های اولیه اینترنت‌ اشیا راه خود را به دنیای واقعی پیدا کرده بودند، خیلی از کارشناسان این پرسش را مطرح کردند که چه کسی تحت کنترل است؟ مدیریت زنجیره عرضه و تأمین، کنترل دسترسی و چهارچوب‌های مفهومی آن‌ها، ریشه در کارکرد کلیدی اشیایی دارد که در این جهان دیده می‌شوند و هر شی‌ء را به شیء دیگر متصل می‌کنند. ممکن بود در سال 2000 این پرسش مطرح شود: «چرا شرکت‌ها در حال ساخت اینترنت‌ اشیا هستند؟» پاسخ می‌توانست این باشد: «به ‌دلیل این‌که شرکت‌ها و دولت‌ها حجم زیادی داده جمع‌آوری خواهند کرد تا در الگوریتم‌های داده کاوی چابک و دقیق که برای پیش‌بینی تحولات آینده مورد نیاز است، مورد استفاده قرار گیرند.» به‌ دلیل این‌که ذخیره‌سازی اطلاعات تا حد زیادی ارزان خواهد شد، به ‌طوری‌ که می‌توان یک کپی از کل اینترنت را در اختیار داشت.
در همان دوران، مخالفت‌های زیادی علیه RFID و قابلیت نامریی آن در ردیابی اجسام نه تنها توسط نمایندگان صنایع و در رأس آن‌ها کاترین آلبرشت با کتاب خود به ‌نام «تراشه‌های جاسوسی؛ چگونه شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها سعی در ردیابی خرید و حرکات روزانه شما دارند؟» پدید آمد، بلکه این ذهنیت را به وجود آورده بود که این روند شناسایی هویت اجسام در هر نقطه از این کره خاکی بیش‌تر در جهت بهبود آرایش و کارایی بارکدها به وجود آمده است. 
نمایندگان انگشت‌شماری بودند که این بحث جنجالی را به‌پا و این فرضیه‌ را مطرح کردند که این کار تنها با دید بلندمدت راهبردی انجام شده که در آن عوامل انسانی، اجتماعی و فناورانه مداخله داشته است و روی شکل جدیدی از ارتباط تمرکز دارد که انسان را در مقام عضو فعال به‌جای دریافت‌کننده غیرفعال اطلاعات قرار می‌دهد.
با وجود برخی نگرش‌های منفی، شرکت‌های استارت‌آپ کار خود را آغاز کردند. در وب 2 شبکه‌های اجتماعی آنلاین همچون فیس‌بوک ‌همراه شرکت‌های بزرگ فناوری همچون اپل، گوگلIBM/Cisco ،SAP، Siemens ،Arduino ،Achube و Lufthansa همراه با پروژه FP7 IoT-A در گروه صادراتی EU در اینترنت‌ اشیا، از پیش‌گامان اصلی طراحی اینترنت‌ اشیا بودند که سهام‌داران متنوعی را گرد هم آوردند. در نمونه‌سازی سریع بوم‌شناسی، Fablab ،Bricolab و ابتکارات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و پروژه‌هایی نظیر Source map ایجاد شدند که نقشه همه قسمت‌ها و منابع هر نوع جسمی را از هواپیما گرفته تا پنیر فرانسوی ایجاد کردند. کریس آندرسون، سردبیر وقت مجله وایرد و نویسنده The long Tail and Free، در آن روزگار گفت: «پس از یک دهه شنیدن درباره اینترنت‌ اشیا که در آن هر جسمی نشانی IP خواهد داشت، در نهایت در حال باور آن هستیم. چه چیزی تغییر کرده است؟» جنبش سخت‌افزار باز کاری را برای اجسام متصل انجام می‌دهد که وب برای اتصال اطلاعات انجام داد. در آوریل سال 2010 میلادی، Arrayent سرویسی به‌نام «محصول خود را در یک روز به اینترنت متصل کنید (DevKit)» ارائه داد که این توانایی را در اختیار شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات قرار می‌داد تا محصولات خود را به شبکه نرم‌افزارها، تلفن‌های هوشمند و مرورگرهای کامپیوترهای شخصی به قیمت ارزانی متصل کنند. در آن روزگار، Arrayent منتظر استانداردهای جهانی مانند (EPC Global) نشد و تصمیم گرفت تا اتصال واقعی را که به مشتریان خود پیشنهاد داده بود در گام نخست در قالب یک برچسب، یک ریدر، یک بانک ‌اطلاعاتی و یک سرور پیاده‌سازی کند. 

در مرحله دوم اینترنت‌ اشیا، می‌بینیم که رسانه‌های اجتماعی و اشیا در حال ادغام به شکل معناداری هستند. به‌طور مثال، فیس‌بوک در ژوییه سال 2010 میلادی، Next stop یک سایت پیشنهاددهنده خدمات مسافرتی را خرید. قبل از این معامله، فیس‌بوک در تلاش بود Foursquare را تصاحب کند (شرکتی که در مارس 2013 میلادی چهل هزار طراح در آن ثبت نام کرده بودند). محصول این شرکت نرم‌افزار وب و موبایلی بود که به کاربران عضو اجازه برقراری ارتباط با دوستان‌ و همچنین به‌روزرسانی موقعیت‌ آن‌ها را می‌داد. با توجه به ادغام‌سازی این ‌گونه عملیات که Arrayent آن ‌را در قالب فرصت‌های تجاری کشف کرده بود، ورود به مرحله بعد بسیار امکان‌پذیر بود. اگر این امکان وجود داشته باشد که مکان فیزیکی خود را از طریق وارد شدن به نرم‌افزار تلفن ‌همراه خود ثبت کنید،  این به‌روزرسانی آنلاین به‌طور مستقیم در وضعیت فیس‌بوک شما ثبت می‌شود. اگر در حال خرید در یک سوپرمارکت باشید، یک فیلد اعلام‌کننده در وضعیت فیس‌بوکی شما قرار می‌گیرد (این خدمات اکنون در اختیار مشترکان این سایت اجتماعی قرار دارد).
پروفسور ژان کراننبرگ که در گذشته مسئولیت IoT-A را بر عهده داشته و اکنون در کمیسیون اتحادیه اروپا IERC IoT Research به فعالیت مشغول است، ظرفیت‌های به وجود آمده از طریق اینترنت و اینترنت‌ اشیا را این ‌گونه توصیف کرده‌ است: «مشارکت دادن گسترده گروه‌های در حال رشد در ارتباط با مسائل و مشکلات کلان اقتصادی در زمینه‌های انرژی، تولید و ارتباط. اگر اینترنت‌ اشیا را موضوع تحقیق و آن ‌را در مقیاس جهانی مورد بررسی قرار دهیم، این پرسش به وجود می‌آید که چگونه این فرآیندها ـ که جهانی هستند ـ می‌توانند روی برنامه‌ریزی و پروژه‌های زیرساختی بزرگ در ارتباط با پویایی حمل ‌و ‌نقل تأثیرگذار باشند؟»  ژان کراننبرگ ایجاد یک زیرساخت اطلاعات کلی از طریق توسعه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مورد آزمایش قرار گرفته و به‌اشتراک گذاشته شده و ایجاد یک فضای آنلاین حمایتی برای طرح پرسش‌ها و نتایج به دست آمده را پیشنهاد می‌کند. او به این مجموعه کم و بیش سازمان‌دهی شده متشکل از مؤسسه‌ها (R&D)، آزمایشگاه‌های آکادمیک تحقیقی و آزمایشگاه‌های چندمنظوره منبع ‌آزاد Bricolabs می‌گوید. 
وقتی به پروژه‌های زیرساختی فکر می‌کنیم، در اصل به واژه‌هایی همچون «بزرگ»، «مقیاس»، «گران‌قیمت»، «پیچیده» و «مرکزی» می‌اندیشیم. آیا ممکن است به چیزهایی مانند جاده‌ها، سیستم‌های فاضلاب و دیگر نیازهای زیرساختی به‌صورت غیرمتمرکز اشاره کنیم، در حالی که بتوانیم هزینه‌های تولید و کارایی انرژی را در حد اعتدال نگه داریم؟ آیا پروژه‌های زیرساختی می‌توانند جمعیت انبوهی را پوشش دهند؟ این‌ها پرسش‌هایی هستند که  در  کارگاه Council در جشنواره 2011 Picnic به ‌آن‌ها پاسخ داده شد. جشنواره‌هایی نظیر Picnic ،Isea ،Transmediale ،Lift،RIXC ،DEAF ،Future Everything ،Pixelache و Scrapyard challenges  به‌طور گسترده‌ای استفاده از نرم‌افزارهای منبع ‌آزاد برای پردازش‌ها و نمونه‌سازی الکترونیکی‌ منبع ‌آزاد را تسریع  و بحث و گفت‌وگو درباره اشیای هوشمند و محیط میان حس‌گرها، طراحان و نوآوران را ساده کرده‌اند. هدف از برگزاری این ‌گونه جشنواره‌ها و ارائه فهرست متنوعی از پروژه‌ها نظیر Fablab ،Maker communities ،Pontos و... برای به وجود آوردن ظرفیت مناسب برای نوآوری از طریق مشارکت مستقیم شهروندان در روند طراحی و مرحله R&D بود.
 هر چند برخی شرکت‌ها هنوز هم در زمینه پیدا کردن سرمایه‌گذار مناسب برای پیش‌برد اقدمات خود با مشکل روبه‌رو هستند، اما باز هم علائم همگی مثبت هستند. Pachube یکی از بارزترین این شرکت‌ها است. Pachube که برای چند سال بهترین شرکت اینترنت‌ اشیا نامیده می‌شد، در سال 2011 با سرمایه 15 میلیون دلاری Lagmein شروع به ‌کار کرد. Pachube که یک سرویس بر پایه وب بود و برای مدیریت اطلاعات بی‌درنگ در جهان ساخته شده بود، تا سال 2010 در وضعیت بتا قرار داشت. در دوره زمانی کوتاهی به مرکز فعالیت و هدایت جنبش داده‌ باز تبدیل شد، درست زمانی ‌که فاجعه فوکوشیما نگرانی‌هایی را در زمینه نیاز دولت‌ها به ‌فراهم کردن داده به شکل باز و در دسترس به وجود آورد. 

سخن آخر
در این قسمت، سعی کردیم به‌طور مختصر و کوتاه به ‌بررسی تحولات و اتفاقاتی بپردازیم که در مرحله دوم اینترنت‌ اشیا به وجود آمد. هر چند اتفاقات زیادی در این مرحله به وجود آمد و راه‌کارهایی همچون ایمن‌سازی و افزایش طول عمر باتری‌ها پیشنهاد شدند، اما شرکت‌هایی که به‌طور خاص اینترنت‌ اشیا را هدف اصلی تجاری خود در نظر گرفته بودند پدید آمدند. این شرکت‌ها هم‌اکنون در حال تبدیل شدن به بازیگران اصلی هستند.